بررسی تنوع ژنتیکی گونه های اسکنبیل (Calligonum L.) در ایران با استفاده از نشانگرهای RAPD

چکیده گونه­های جنس Calligonum در مناطق بیابانی آسیای مرکزی پراکنده­اند و نقش مهمی در تثبیت شن و بادشکن دارند. مارکر RAPD مارکر ژنتیکی مفیدی در بیان پلی­مورفیسم گیاهان و مطالعه خویشاوندی بین گونه هاست. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین و درون گونه­ای جنس اسکنبیل در ایران، تعداد ۲۶ نمونه از ۱۱ گونه اسکنبیل از مناطق مختلف ایران جمع آوری و با استفاده از ۱۵ آغازگر مورد تجزیه RAPD قرارگرفتند. نتایج حاصل از شاخص­های تنوع، ماتریس تشابه Dice، تجزیه خوشه ای به روش UPGMA و اطلاعات باندها، نشان داد که ۱۹۱ مکان توسط آغازگرها تکثیر شده و بطور متوسط ۹۴% مکان ها چندشکل بودند. تجزیه خوشه­ای، تنوع قابل توجهی را در بین نمونه­ها نشان داد. میزان تشابه از ۸۱/۰ برای نزدیکترین افراد در داخل گونه C. bungei تا ۴۵/۰ بین دورترین نمونه­ها مربوط به گونه­های مختلف، مشاهده شد. کل نمونه­ها به چهار گروه اصلی تبدیل شدند که یکی از گروه­ها شامل یک نمونه از گونه C. polygonoides و یک گروه مربوط به افراد گونه C. leucocladum بود و دو گروه دیگر مخلوطی از گونه­های مختلف بودند که هر کدام به دو زیر گروه تقسیم شدند. گروه­بندی ژنتیکی بدست آمده از RAPD با توزیع جغرافیایی مطابقت ضعیفی نشان داد که این مسئله ممکن است به دلیل مهاجرت بذرهای این گیاه از منطقه­ای به منطقه دیگر توسط انسان و بادهای شدید و یا به علت تعداد کم آغازگر باشد.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: اسکنبیل ، ژرم پلاسم ، تشابه ، تجزیه خوشه ای ، توزیع جغرافیایی ، RAPD