ترکیب‎پذیری عمومی در فامیل های نیمه‎خواهری فسکیوی بلند Festuca arundinaceum (Schreb)

در مراحل اولیه برنامه‎های اصلاحی گیاهان علوفه­ای از طریق ارزیابی قدرت ترکیب‎پذیری می­توان ژنوتیپ‎های برتر را انتخاب کرد. یکی از گیاهان علوفه­ای که از نظر اقتصادی مهم بوده و به‎عنوان علوفه کاربرد وسیعی دارد فسکیوی بلند می­باشد که خودناسازگار و دگرگشن است. برای ارزیابی ترکیب‎پذیری عمومی در گیاه فسکیوی بلند، بذور حاصل از پلی کراس ۲۵ ژنوتیپ در مزرعه تحقیقاتی اصفهان کشت و طی سال­های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ در طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار ارزیابی شدند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد روز تا گرده‎افشانی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه بارور، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، عملکرد بذر در هر بوته و عملکرد علوفه خشک بود. برای صفت تعداد روز تا گرده‎افشانی ژنوتیپ­های ۲۳ (از اصفهان) و ۱۳ (از مجارستان) به‎ترتیب با ۲۴/۶ و ۷۶/۷- بیشترین و کمترین قدرت ترکیب‎پذیری عمومی را داشتند. برای صفت عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک ژنوتیپ­های ۱۵ (از شهرکرد)، ۱۸و ۱۹ (از مجارستان)، ۲۰ و ۲۳ (از اصفهان) و ۲۴(از لهستان) قدرت ترکیب‎پذیری مثبت و بالا داشتند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه‎ای صفات مورد مطالعه فامیل­های فسکیوی بلند در چهار گروه قرار گرفتند. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات در گروه­های مختلف نشان داد که فامیل­های گروه سوم از نظر صفات عملکرد علوفه بیشترین میانگین را داشتند. بررسی تجزیه خوشه­ای و همزمان با آن در نظر گرفتن ترکیب پذیری عمومی ژنوتیپ­ها برای تعیین بهترین ترکیب والدی برای تهیه ارقام ساختگی در برنامه­های اصلاحی آینده مفید خواهد بود.

کلیدواژه ها:

cluster analysis ، forage yield ، General combining ability ، Tall fescue