بررسی فون سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) چوب خوار در شهرستان آستارا

سابقه و هدف: سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) صدمات جبران ناپذیری بر درختان و صنایع چوبی وارد می کنند. در این رابطه، توجه به جنگل و حشره شناسی چوب برای مدیریت در حفاظت از جنگل ها و صنایع چوبی باید رشد و توسعه یابد. این پژوهش برای شناسایی فون سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) چوب خوار شهرستان آستارا انجام شد تا محققان و دستگاه های اجرایی کشور از نتایج آن استفاده کنند.مواد و روش ها: شهرستان آستارا، شمالی ترین بخش استان گیلان، با موقعیت طول جغرافیایی ۴۸ درجه و ۵۲ دقیقه، عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۲۵ دقیقه و در ارتفاع ۲۰ متری پایین تر از سطح دریا واقع شده است. آب وهوای منطقه معتدل و مرطوب، با متوسط بارش سالانه ۱۵۰۰ میلی مترو رطوبت نسبی آن بین ۷۵ تا ۸۵ درصد بود. عملیات جمع آوری سوسک های شاخک بلند طی فصول بهار و تابستان سال های ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۰ بر روی درختان جنگلی، پارک ها و فضاهای سبز، نهالستان ها و ایستگاه های تحقیقاتی، باغات میوه، انبارهای چوب های خشک و صنعتی به ویژه الوارهای وارداتی از کشورهای آسیای میانه در گمرک شهرستان آستارا انجام یافت. درجمع آوری نمونه ها از روش های رایج نمونه برداری، استفاده از تور حشره گیری، تله نوری قیفی شکل و جمع آوری مستقیم با دست از تنه درختان آلوده، مدنظر قرار گرفت. نمونه ها بعد از جمع آوری و قرار گرفتن در ظروف دربسته حاوی ماده کشنده اتیل استات (CH۳CH۲OC(O)CH۳) به آزمایشگاه منتقل گردیدند. پس از اتاله نمودن نمونه ها، مشخصات نمونه شامل نام گونه گیاهی میزبان، منطقه ی جمع آوری شده، روش جمع آوری، جمع آوری کننده و تاریخ جمع آوری در زیر نمونه الصاق گردید. برای شناسایی و تعیین نام علمی نمونه ها از کتب، منابع و کلیدهای شناسایی استفاده شد. نمونه های شناسایی شده در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا نگهداری می شوند.نتایج و یافته ها: این بررسی جهت شناسایی گونه های خانواده سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) بین سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ در شهرستان آستارا انجام یافت. نمونه های جمع آوری شده به ۱۰ گونه از ۴ زیر خانواده تعلق داشتند. از زیرخانواده Prioninae (Latereille,۱۸۰۴)، گونه Aegosoma scabricorne (Scopoli, ۱۷۶۳) در منطقه خانه های آسیاب آستارا جمع آوری گردید. از زیر خانواده Lamiinae (Latreille,۱۸۲۵) چهار گونه جمع آوری شد. گونه Morimus verecundus (Faldermann,۱۸۳۶) از منطقه صیادلر، خانه های آسیاب، اطراف دریاچه استیل و مجتمع شماره ۲ دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، گونه Dorcadion talyschense (Ganglbauer,۱۸۸۴) از منطقه حیران (این گونه در رشته کوه تالش پراکنش دارد)، گونه Oberea oculata (Linnaeus, ۱۷۵۸) از منطقه حیران و گونه Monochamus galloprovincialis (Olivier,۱۷۹۵) ازالوارهای وارداتی آسیای میانه در گمرک شهرستان آستارا جمع آوری گردیدند. از زیرخانواده Cerambycinae (Latereille,۱۸۰۲) چهار گونه Osphranteria coerulescens (Redtenbacher, ۱۸۵۰) با پراکنش در اکثر مناطق شهرستان آستارا، Cerambyx cerdo (Linnaeus, ۱۷۵۸) از پارک جنگلی بی بی یانلو، مجتمع شماره ۲ دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، روستای دربند و منطقه حیران، گونه Aromia moschata (Linnaeus, ۱۷۵۸) از اطراف دریاچه استیل و گونه Stromatium fulvum (Villers,۱۹۹۷) در اکثر مناطق نمونه برداری به ویژه چوب های در حال پوسیدن صنعتی و ساختمانی مشاهده و جمع آوری شدند. از زیرخانواده Parandrinae (Blanchard, ۱۸۴۵) فقط یک گونه Parandra caspica (Villiers, ۱۹۶۷) در اطراف دریاچه استیل مشاهده گردید.نتیجه گیری: در این بررسی ۱۰ گونه از ۴ زیرخانواده سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) در شهرستان آستارا جمع آوری گردید. همه نمونه ها قبلا توسط دیگر محققین گزارش شده اند. گونه های Morimus verecundus (Faldermann, ۱۸۳۶) ، Osphranteria coerulescens (Redtenbacher,۱۸۵۰)، Cerambyx cerdo (Linnaeus., ۱۷۵۸)، Monochamus galloprovincialis, (Olivier,۱۷۹۵) و Stromatium fulvum (Villers, ۱۹۹۷) بیشترین پراکنش را در شهرستان آستارا داشتند. گونه M. galloprovincialis بیشتر از الوارهای سوزنی برگان وارداتی از کشورهای آسیای میانه و گونه S. fulvum از چوب های خشک و دیگر صنایع چوبی جمع آوری گردید.سابقه و هدف: سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) صدمات جبران ناپذیری بر درختان و صنایع چوبی وارد می کنند. در این رابطه، توجه به جنگل و حشره شناسی چوب برای مدیریت در حفاظت از جنگل ها و صنایع چوبی باید رشد و توسعه یابد. این پژوهش برای شناسایی فون سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) چوب خوار شهرستان آستارا انجام شد تا محققان و دستگاه های اجرایی کشور از نتایج آن استفاده کنند.مواد و روش ها: شهرستان آستارا، شمالی ترین بخش استان گیلان، با موقعیت طول جغرافیایی ۴۸ درجه و ۵۲ دقیقه، عرض جغرافیایی ۳۸ درجه و ۲۵ دقیقه و در ارتفاع ۲۰ متری پایین تر از سطح دریا واقع شده است. آب وهوای منطقه معتدل و مرطوب، با متوسط بارش سالانه ۱۵۰۰ میلی مترو رطوبت نسبی آن بین ۷۵ تا ۸۵ درصد بود. عملیات جمع آوری سوسک های شاخک بلند طی فصول بهار و تابستان سال های ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۰ بر روی درختان جنگلی، پارک ها و فضاهای سبز، نهالستان ها و ایستگاه های تحقیقاتی، باغات میوه، انبارهای چوب های خشک و صنعتی به ویژه الوارهای وارداتی از کشورهای آسیای میانه در گمرک شهرستان آستارا انجام یافت. درجمع آوری نمونه ها از روش های رایج نمونه برداری، استفاده از تور حشره گیری، تله نوری قیفی شکل و جمع آوری مستقیم با دست از تنه درختان آلوده، مدنظر قرار گرفت. نمونه ها بعد از جمع آوری و قرار گرفتن در ظروف دربسته حاوی ماده کشنده اتیل استات (CH۳CH۲OC(O)CH۳) به آزمایشگاه منتقل گردیدند. پس از اتاله نمودن نمونه ها، مشخصات نمونه شامل نام گونه گیاهی میزبان، منطقه ی جمع آوری شده، روش جمع آوری، جمع آوری کننده و تاریخ جمع آوری در زیر نمونه الصاق گردید. برای شناسایی و تعیین نام علمی نمونه ها از کتب، منابع و کلیدهای شناسایی استفاده شد. نمونه های شناسایی شده در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا نگهداری می شوند.نتایج و یافته ها: این بررسی جهت شناسایی گونه های خانواده سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) بین سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ در شهرستان آستارا انجام یافت. نمونه های جمع آوری شده به ۱۰ گونه از ۴ زیر خانواده تعلق داشتند. از زیرخانواده Prioninae (Latereille,۱۸۰۴)، گونه Aegosoma scabricorne (Scopoli, ۱۷۶۳) در منطقه خانه های آسیاب آستارا جمع آوری گردید. از زیر خانواده Lamiinae (Latreille,۱۸۲۵) چهار گونه جمع آوری شد. گونه Morimus verecundus (Faldermann,۱۸۳۶) از منطقه صیادلر، خانه های آسیاب، اطراف دریاچه استیل و مجتمع شماره ۲ دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، گونه Dorcadion talyschense (Ganglbauer,۱۸۸۴) از منطقه حیران (این گونه در رشته کوه تالش پراکنش دارد)، گونه Oberea oculata (Linnaeus, ۱۷۵۸) از منطقه حیران و گونه Monochamus galloprovincialis (Olivier,۱۷۹۵) ازالوارهای وارداتی آسیای میانه در گمرک شهرستان آستارا جمع آوری گردیدند. از زیرخانواده Cerambycinae (Latereille,۱۸۰۲) چهار گونه Osphranteria coerulescens (Redtenbacher, ۱۸۵۰) با پراکنش در اکثر مناطق شهرستان آستارا، Cerambyx cerdo (Linnaeus, ۱۷۵۸) از پارک جنگلی بی بی یانلو، مجتمع شماره ۲ دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، روستای دربند و منطقه حیران، گونه Aromia moschata (Linnaeus, ۱۷۵۸) از اطراف دریاچه استیل و گونه Stromatium fulvum (Villers,۱۹۹۷) در اکثر مناطق نمونه برداری به ویژه چوب های در حال پوسیدن صنعتی و ساختمانی مشاهده و جمع آوری شدند. از زیرخانواده Parandrinae (Blanchard, ۱۸۴۵) فقط یک گونه Parandra caspica (Villiers, ۱۹۶۷) در اطراف دریاچه استیل مشاهده گردید.نتیجه گیری: در این بررسی ۱۰ گونه از ۴ زیرخانواده سوسک های شاخک بلند (Col.: Cerambycidae) در شهرستان آستارا جمع آوری گردید. همه نمونه ها قبلا توسط دیگر محققین گزارش شده اند. گونه های Morimus verecundus (Faldermann, ۱۸۳۶) ، Osphranteria coerulescens (Redtenbacher,۱۸۵۰)، Cerambyx cerdo (Linnaeus., ۱۷۵۸)، Monochamus galloprovincialis, (Olivier,۱۷۹۵) و Stromatium fulvum (Villers, ۱۹۹۷) بیشترین پراکنش را در شهرستان آستارا داشتند. گونه M. galloprovincialis بیشتر از الوارهای سوزنی برگان وارداتی از کشورهای آسیای میانه و گونه S. fulvum از چوب های خشک و دیگر صنایع چوبی جمع آوری گردید.

کلیدواژه ها:

آستارا ، آفات چوب خوار ، CERAMBYCIDAE ، Coleoptera