نقش عرف در جاودانگی آیین اسلام

عرف صحیح و مورد تایید شارع، یکی از ادله و ابزارهای استنباط حکم شرعی و در مواردی مهم ترین و بعضا تنها سند برای پاسخ به نیازهای روز جامعه، در عرصه اجتهاد می باشد. شارع در امور غیر عبادی، مسلک عرف را تایید کرده، و چون امارات عقلایی نیاز به جعل حجیت از سوی شارع ندارند؛ بلکه همین که عقلانی باشند برای حجیت کافی است، زیرا مخاطب احکام شرع، توده مردم بوده و دستورات دین برای بهتر زندگی کردن آنان وضع شده است. واگذاری تشخیص موضوعات به عرف تخصصی در بسیاری از موارد کارگشا و موجب یکسان سازی در بنای عقلا می شود. عرف موردنظر، عرف دقیق و دور از تسامح است که با دقت به تطبیق و تشخیص می پردازد؛ در این صورت است که منع شرعی بر سر راهش نیست. در مورد عرف با این ویژگی که محصول فطرت عقلا و به عنوان یک قضیه کلی حجت می باشد نمی توان گفت در زمان حضور معصومین(ع) حجت است و در عصر غیبت حجت نیست؛ بر این مبنا، عرف یکی از ادله و ابزاری است که به کمک آن می توان به استنباط حکم شرعی پرداخت.

کلیدواژه ها:

عرف ، عادت ، بنای عقلاء ، سیره عقلاء ، عرف عملی ، عرف متشرعه