بررسی نقش شگردهای کنایه محور در تصویرسازی براعت استهلال های نفثه المصدور

تصرف هنرمند در زبان سبب خلق تصویر می شود؛ این دگرگونی به وسیله به کارگیری عناصری شکل می گیرد که در مجرای زبان موجود و از قابلیت های ذاتی آن است. هنرور با کشف و بهره گیری از این ابزار، در هنجار طبیعی زبان دست برده، به واسطه همین دست کاری، دست به آفرینش تصویر می زند. از این منظر، کتاب نفثه المصدور مشحون از تصویرسازی های بدیع و جذاب است. از سوی دیگر، چگونگی آغاز سخن و پرداخت آن در تاثیرگذاری اثر بر خواننده، نقش بسزا و تعیین کننده ای دارد و نویسنده توانا با نگاشتن سرآغاز و مطلعی مناسب، ضمن اینکه می تواند میزان جذب و تاثیر کتابش را دوچندان کند، خواننده را نیز در جریان جو کلی و فحوای اثر قرار می دهد. یکی از تکنیک های ظریف و اثرگذار در این زمینه، به کار گیری صناعت بدیعی «براعت استهلال» است. در کتاب نفثه المصدور، نویسنده دو بار از این صناعت بهره می گیرد: نخست در مقدمه کتاب که دو واژه «شمشیر» و «قلم» در کنار مسائلی چون غصه و هجران یاران، جسم انسان های کشته شده  ... در بیشتر تصویرسازی های نویسنده دیده می شود؛ دومین «براعت استهلال» تقریبا در میانه کتاب دیده می شود و درآن تصویرسازی های نویسنده پی درپی و به وسیله پدیده هایی مختلف (چون آسمان، زمین، شفق، صبح، کوه و دریا) صورت می گیرد. یکی از انواع ابزارهای تصویرآفرین که نسوی در سرآغاز سخن خود با به کارگیری آن می کوشد تصورهای ذهنی خود را به تصویر مبدل کند، صنایع «کنایه محور» است. این جستار می کوشد ضمن تعریف صناعات کنایه محور، به تشریح دو گونه آن، یعنی صناعت «استعاره ایهامی کنایه» و «استعاره کنایه» بپردازد که در آفرینش تصویرهای بدیع در درآمد (براعت استهلال)های نفثه المصدور نقشی اساسی دارند.

کلیدواژه ها:

image ، “opening the future” ، irony-based techniques ، amphibology metaphor irony ، irony metaphor