بررسی تیرگی زبانی دانشجویان؛ چگونگی و چرایی

جامعه شناسان زبان، نقش عوامل غیر زبانی مختلف، همچون قومیت، جنسیت، تحصیلات، طبقه اجتماعی، سن و  منطقه جغرافیایی را در پیدایش گونه های زبانی بسیار موثر دانسته اند. یکی از این طبقات اجتماعی، طبقه دانشجویی است که با گفتمان ویژه خود تعریف می شود. این جستار با مطالعه ای که بر روی زبان دانشجویان داشته است، به این نتیجه رسیده که در وضعیت کنونی، نقش تاثیری این عوامل دگرگون شده است؛ هم به دلیل تحولات فرهنگ جهانی به دنبال جنبش تکنولوژیک و هم دگردیسی های فرهنگی ایران در دهه های اخیر، متاثر از تحولات بین المللی و رخدادهای داخلی و بر هم خوردن پیش فرض های گذشته. بر همین اساس با محوریت سه متغیر سن، تحصیلات و جنسیت و چگونگی تاثیر آن ها بر زبان که نظام قدرت جدیدی را در زبان سامان می دهد و هم گرایی این عوامل و بی فروغ شدن عوامل متصلب پیشین، گفتمانی جدید را صورت بندی می کند که تجلی تمام عیاری در زبان دارد و از آن با عنوان «زبان تیره» یاد شده است. زبانی که در دهه پیشین از آن به زبان مخفی تعبیر می شده؛ اما اکنون از پس پرده به درآمده است. ضمن بررسی توصیفی و تبیینی این زبان گونه، به این نتیجه می رسد که این زبان گونه -که بیانگر سبک خاصی از زندگی است- ایدئولوژی مسلط را به شیوه ای نو  و با رویکردی تقابلی با بحران مواجه می کند و صرفا پدیده ای اخلاقی نیست که با اندرزنامه و هشدارنامه اصلاح پذیرد؛ بلکه محصول متغیرهای ژرف و پیچیده اجتماعی سیاسی است.

کلیدواژه ها:

زبان تیره ، زبان دانشجویانه- جوانانه ، جامعه شناسی زبان ، زبان گونه ، کنایه