شناخت زبان دراماتیک فارسی: رویکردی نظام بنیاد

نظریه زبان شناسی نقش گرای نظام بنیاد هلیدی، از مهم ترین نظریات روز در تحلیل و واکاوی متن و شناخت زبان است. با آنکه تمام گونه های ادبی از زبان بهره می گیرند؛ کاربرد عنصر زبان در متون نمایشی/ دراماتیک با سایر گونه ها متفاوت است. از آنجایی که درام و متون نمایشی، بخش مهمی از ادبیات به شمار می آیند، با مطالعه زبان دراماتیک با تمرکز بر متون دراماتیک و در چارچوب نقش گرایی نظام بنیاد می توان به شناختی دقیق تر از زبان دراماتیک دست یافت و وجه تمایز آن را از زبان غیردراماتیک با به کارگیری روش کمی هلیدی و به طور ویژه، فرانقش بینافردی به دست آورد. در پژوهش حاضر، نگارندگان پنج نمایشنامه مطرح فارسی معاصر را از نظر نظام وجه و همچنین زمان، در این چارچوب مورد بررسی قرار داده و درصد و بسامد وقوع انواع وجه و زما ن داری در متون دراماتیک را به عنوان شاخصی برای شناخت زبان دراماتیک و مقایسه آن با زبان غیردراماتیک در نظر گرفته اند. براساس نتایج به دست آمده، کاربرد وجه پرسشی در متون دراماتیک نسبت به متون غیردراماتیک بیشتر است. زمان غالب در متون دراماتیک، «حال» است و بسامد وقوع آن به مراتب بیشتر از متون روایی است.

کلیدواژه ها:

دستور نقش گرای نظامبنیاد ، وجه بند ، زمانداری ، متن دراماتیک ، زبان دراماتیک ، متون دراماتیک فارسی