تعیین ترکیب شیمیایی، قابلیت هضم برون تنی و تجزیه پذیری مراتع شمالی استان سمنان (چاشم) و مقایسه با نیاز دام در منطقه

خلاصه: پرورش گوسفند سنگسری در قسمت­هایی از استان سمنان وابسته به مرتع چاشم بوده و تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عوامل برای مدیریت صحیح مراتع است لذا، جهت تعیین ارزش خوراکی علوفه های مرتعی و توان مرتع چاشم در مقایسه با نیاز گوسفند های منطقه، مطالعه حاضر پایه ریزی گردید. در این مطالعه ابتدا نمونه گیاه مرتعی در ۲۰ تکرار اخذ و پس از تعیین جنس و گونه، تجزیه­تقریبی،کلسیم و فسفر، بخش الیافی، تجزیه­پذیری ماده ­خشک و پروتئین­خام ،قابلیت هضم برون تنی (روشهای تلی و تری و آزمون گاز) تعیین شد. نتایج نشان داد که این مرتع شامل پنج گونه گیاهی از چهار خانواده درمنه، گون، سیاه تنگرس، کاروان کش و گون سفید بود. بر اساس نتایج بدست آمده، ماده خشک، پروتئین خام، الیاف خام، NDF، ADF، ADL، عصاره اتری، کلسیم، فسفر و خاکستر خام به ترتیب ۵۴/۹۴، ۲۳/۸، ۷۵/۳۵، ۱۵/۶۵، ۳۰/۵۰، ۲۰/۱۴، ۱۵/۱، ۲۲۹/۱، ۰۸۵/۰ و ۲۵/۸ درصد و میزان انرژی قابل متابولیسم۴۰/۱ مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک بود. به طور کلی این مرتع از نظر فراسنجه­های اصلی (انرژی و پروتئین) ارزشی بین علوفه­های مرسوم در تغذیه دام (یونجه و کاه گندمیان) را دارا بود. با مقایسه نتایج فوق با نیاز دام­های یک گله گوسفند مشخص می شود به جز عنصرکلسیم، پارامتر های انرژی، پروتئین و فسفر مورد نیاز گوسفندان سنگسری (در مقاطع مختلف زندگی) توسط این مرتع برای دام به طور کامل تامین نشده و برای حصول به حداکثر بازده تولیدی ضرورت دارد از تغذیه تکمیلی استفاده گردد.

کلیدواژه ها:

آزمون گاز ، ارزش غذایی ، استان سمنان ، تجزیه پذیری ، مرتع چاشم