تهیه نقشه پتانسیل سرب- روی در برگه اردستان با روش ترکیبی AHP-TOPSIS

ورقه یکصدهزار اردستان در بخش هایی از زون های ایران مرکزی و ارومیه دختر قرار دارد و با توجه به ویژگی های خاص زمین-شناسی یکی از مناطق امیدبخش برای کانی زایی سرب- روی در کشور است. هدف از این پژوهش مدل سازی پتانسیل معدنی با استفاده از روش ترکیبی AHP-TOPSIS، برای افزایش میزان صحت نتایج با کمترین میزان مساحت جستجو و در نتیجه کاهش هزینه و ریسک عملیات اکتشافی است. بدین منظور در گام نخست لایه های اکتشافی شاهد که شامل نقشه ژئوشیمیایی حاصل از تحلیل مولفه های اصلی، نقشه فاصله از دگرسانی های فیلیک، آرژیلیک و اکسید آهن، نقشه چگالی گسل و در نهایت نقشه فاصله از واحدهای کربناته است، با استفاده از تابع لجستیکی در دامنه صفر تا ۱ قرار گرفت. با توجه به اهمیت شناسایی و تفکیک جوامع ژئوشیمیایی آنومال از مقادیر زمینه در اکتشاف کانسارهای فلزی از روش فرکتال عیار- مساحت به دلیل در نظر گرفتن همزمان مقادیر فراوانی و تغییرات فضایی داده های ژئوشیمیایی استفاده و با استفاده از این روش، جوامع آنومالی ژئوشیمیایی مرتبط با کانی زایی سرب و روی از زمینه تفکیک شد. در مرحله بعد تمامی معیارها و زیرمعیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی و با تکنیک اولویت بندی با شباهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) تلفیق شد. نتایج حاصل نشان دهنده ارتباط فضایی مثبت کانی زایی سرب- روی  تیپ MVT در ورقه اردستان، با لیتولوژی های مستعد کانی زایی است. در نهایت برای صحت سنجی روش به کار گرفته شده در شناسایی نواحی امیدبخش، از منحنی (Prediction-Area (P-A استفاده شد. طبق این نمودار، نقطه تلاقی منحنی های نرخ پیش بینی و مساحت اشغال شده مربوطه، مقدار ۶۸ را نشان داد. نتایج حاصل از این منحنی، توانایی قابل قبول این روش را در شناسایی نواحی امیدبخش ثابت کرد.

کلیدواژه ها:

اردستان ، سرب- روی ، فرکتال عیار- مساحت ، مدلسازی پتانسیل معدنی ، منحنی P-A ، AHP-TOPSIS