تبیین و تحلیل کارکرد آداب و مناسک مذهبی در زندگی ایرانیان شیعه دوره قاجار

این پژوهش با هدف تبیین و تحلیل کارکرد آداب و مناسک مذهبی در زندگی ایرانیان شیعه دوره قاجار نگاشته شده است. این پژوهش یک تحقیق تاریخی محسوب شده و با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. اطلاعات مربوط به پژوهش به صورت فیش برداری جمع آوری شدند. در این پژوش آداب و رسوم و مناسک مذهبی مردم دوره قاجار در ابعاد تولد و زایش، ازدواج و طلاق و مرگ، پوشش، اعیاد نوروز، غدیر، قربان و رمضان و محرم بیان گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد در دوره قاجار نیز به مانند دوره صفویه آداب و مناسک مذهبی اجرا می گردیده است و شاهان قاجاری نیز مقید به اجرای آداب و رسوم در سطح مردمی و اشراف بودند. در این دوره با آغاز ارتباط ایران با غرب و اولین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ به شکل قابل توجهی فرهنگ غربی و نوگرایی وارد کشور شده، و شیوه های بزرگداشت آئین های مذهبی، عزاداری های ماه های محرم و رمضان دستخوش تغییر گشته است. برخی از آداب مذهبی مانند چاوش خوانی و تعزیه در این دوره به اوج خود رسیده و در مقابل برخی از مراسم ها مانند بست نشینی به طور موقت جمع شده و سپس بعد از مرگ امیرکبیر به چندین مکان خاص محدود گشته است. این پژوهش با هدف تبیین و تحلیل کارکرد آداب و مناسک مذهبی در زندگی ایرانیان شیعه دوره قاجار نگاشته شده است. این پژوهش یک تحقیق تاریخی محسوب شده و با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. اطلاعات مربوط به پژوهش به صورت فیش برداری جمع آوری شدند. در این پژوش آداب و رسوم و مناسک مذهبی مردم دوره قاجار در ابعاد تولد و زایش، ازدواج و طلاق و مرگ، پوشش، اعیاد نوروز، غدیر، قربان و رمضان و محرم بیان گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد در دوره قاجار نیز به مانند دوره صفویه آداب و مناسک مذهبی اجرا می گردیده است و شاهان قاجاری نیز مقید به اجرای آداب و رسوم در سطح مردمی و اشراف بودند. در این دوره با آغاز ارتباط ایران با غرب و اولین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ به شکل قابل توجهی فرهنگ غربی و نوگرایی وارد کشور شده، و شیوه های بزرگداشت آئین های مذهبی، عزاداری های ماه های محرم و رمضان دستخوش تغییر گشته است. برخی از آداب مذهبی مانند چاوش خوانی و تعزیه در این دوره به اوج خود رسیده و در مقابل برخی از مراسم ها مانند بست نشینی به طور موقت جمع شده و سپس بعد از مرگ امیرکبیر به چندین مکان خاص محدود گشته است.

کلیدواژه ها:

آداب و رسوم ، مناسک مذهبی ، قاجار ، اعیاد مذهبی