فهم تجربه زیسته زائران از عوامل بهداشتی موثر در پیاده روی اربعین: روایتی مردم شناختی از پدیده عظیم پیاده روی اربعین

چکیده سابقه و هدف: سنت پیاده­روی اربعین در طول تاریخ حیات تشیع به عنوان یک رویداد مذهبی سالیانه بروز و ظهور داشته است. صرف نظر از زیبایی­های معنوی پیاده­روی اربعین و تصاویر و قاب­های ماندگار آن که برای همه الهام بخش است، مسئله سلامت جسم و روان مردم که عاشقانه پا در این مسیر می­گذارند نیز مهم و ضروری می­نماید. هدف پژوهش حاضر فهم تجربه زیسته زائران از عوامل بهداشتی موثر در پیاده­روی اربعین می باشد. روش کار: این پژوهش از پارادایم کیفی و روش پدیدار­شناسی تفسیری استفاده شده است. جامعه آماری را گروهی از زائرین راهپیمایی اربعین تشکیل دادند که به صورت نمونه­گیری در دسترس، تعداد ۳۹ نفر از زائرین به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. به منظور تحلیل داده­ها از تحلیل محتوای استقرایی مبتنی بر کدگذاری باز استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که از نظر زائران عوامل بهداشتی موثر در پیاده­­روی اربعین باعث می­شود از رضایت آنها در طول این مسیر کاسته شود. . این نارضایتی ها شامل کمبود نوشیدنی (آب آشامیدنی و یخ)؛ کمبود اقلام درمانی و بهداشتی (دارو و تخت معاینه)؛ کمبود آموزش به زائران پیش از سفر از طریق رسانه (آموزش قبل از سفر)؛ ضعف در بهداشت و نظافت (حمام، سرویس بهداشتی و پایین بودن بهداشت)؛ کمبود امکانات نو (مشکلات اخذ پاسپورت، کمبود امکانات جانبی وکمبود محل اسکان)؛ مشکلات موکب­ها (مدیریت موکب­ها، دریافت مجوز پزشکی برای آشپزها)، کمبود تبلیغات فرهنگی؛ آشفتگی و شلوغی مرزها؛ مدیریت ضعیف دولت؛ بالا بودن هزینه کرایه­ها؛ نبود اطلاع­رسانی و راهنمای زائرین می­باشد. در نهایت از بین این موانع جدی ترین آن ها از نظر زائرین به ترتیب کمبود نوشیدنی، بالا بودن هزینه حمل و نقل و ضعف در بهداشت و نظافت بوده است. نتیجه گیری: براساس یافته­های پژوهش می­توان گفت که ارائه انواع خدمات بهداشتی و درمانی به زوار می­تواند به ارتقای سطح سلامت آنان کمک نماید. کلمات کلیدی: انگیزه بهداشت پیاده روی دین سلامت ذهنی هیات های مذهبی