عوامل موثر بر خزش شهری در شهرهای ایران

گسترش سریع و شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها،که اصطلاحا خزش شهری نامیده می شود،موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامون آنها،تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست شده است.این وضعیت درکلان-شهرهای کشور نمود گسترده تری داشته است.شهر مشهد در سال های اخیر با گسترش شتاب زده ای همراه بوده است و مسئله خزش شهری در آن دیده می شود.هدف از این پژوهش بررسی ریشه های خزش شهری درکلان شهر مشهد به منظور شناخت راه-حل هایی برای کنترل این معضل می باشد.نوع پژوهش حاضر،براساس هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی و تحلیلی است.جامعه آماری این پژوهش ساکنان شهر مشهد هستندکه با توجه به گستردگی محدوده مورد مطالعه و عدم امکان جمع آوری-اطلاعات از تمام جامعه آماری اقدام به نمونه گیری کرده و برای محاسبه حجم نمونه از مدل کوکران استفاده کردیم و تعداد ۳۵۰ پرسشنامه تهیه،توزیع و تحلیل شد و برای انتخاب نمونه در جامعه آماری از روش نمونه برداری تصادفی استفاده کردیم.نتایج نشان می دهدکه ۳۴ درصد پراکندگی درکلان شهر مشهد ناشی از رشد جمعیت بوده و ۶۶ درصد رشد شهر مربوط به رشد افقی بوده است که این امر حاکی از وجود پراکندگی درکلان شهر مشهد است که مهمترین ریشه های آن قیمت پایین مسکن در حومه و در نظر نگرفتن هزینه های اجتماعی ناشی از آن،افزایش درصد مالکیت اتومبیل،افزایش تدریجی جمعیت مشهد به دلیل ارجحیت سیاسی و تمرکز امکانات در آن و همچنین افزایش مهاجرت به این کلان شهر است که این عوامل از تغییر غیر اصولی کاربری زمین های کشاورزی، اختلال در نظم و امنیت اجتماعی و اقتصادی شهر،تحمیل هزینه توسعه زیرساخت ها و به تبع آن رشد فیزیکی شهر به صورت خودجوش و کنترل نشده ناشی می شود.برای مقابله با پدیده خزش شهری پیشنهاد می شود از الگوهای توسعه پایدار نظیر توسعه حمل و نقل محور و شهر فشرده استفاده گردد.

کلیدواژه ها:

خزش شهری ، خزش ، پراکندگی ، مشهد