تسری شروط انتخاب دادگاه در بارنامه های دریایی به اشخاص ثالث دریافت کننده کالا: مطالعه تطبیقی در حقوق اتحادیه اروپا، انگلستان، و ایران

امروزه شروط انتخاب دادگاه بسیار مهم است و به نحوی گسترده در بارنامه های دریایی استفاده می شود. بر اساس این شروط، طرفین قرارداد دادگاه یا دادگاه های کشور معینی را برای حل اختلاف موجود یا آتی ناشی از یک رابطه حقوقی انتخاب میکنند. اصولا توافق انتخاب دادگاه صرفا بر طرفین آن الزام آور است. با این حال سوال این است که آیا شرط انتخاب دادگاه مورد توافق فرستنده کالا و متصدی حملونقل، که در بارنامه به آن اشاره شده، بر ثالث دارنده بارنامه الزام آور است؟ مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تطبیقی، دیدگاه حقوق اتحادیه اروپا، انگلستان و ایران را واکاوی می کند. این مقاله نشان می دهد مطابق حقوق اتحادیه اروپا و انگلستان چنین شرطی بر ثالث دارنده بارنامه نیز الزام آور است اگر یا ثالث کالا را از متصدی حمل تحویل گرفته یا از متصدی حمل خواسته تا کالا را تحویل دهد یا با استناد به حقوق و تعهدات مندرج در بارنامه علیه متصدی حملونقل اقامه دعوی کرده است. گرچه قانونگذار ایران در خصوص اجرای توافقنامههای انتخاب دادگاه و تاثیر آنها بر ثالث در بارنامههای دریایی موضعگیری نکرده است، رای صادره مورد توجه در این نوشتار نشان میدهد قاضی ایرانی هماهنگ با رویکرد حقوق اتحادیه اروپا و انگلستان چنین شرطی را به گیرنده کالا نیز سرایت میدهد.

کلیدواژه ها:

ثالث دریافت کننده کالا ، دکترین نسبی بودن قرارداد ، شرط انحصاری انتخاب دادگاه ، شرط یک جانبه انتخاب دادگاه ، قرارداد حمل کال