بررسی تحولات حدیثی شیعه درحوزه شرح الحدیث وفقه الحدیث در قرن یازدهم هجری با تکیه بر شروح ملاصدرا و ملاصالح مازندرانی برکتاب اصول کافی

با شکل گیری صفویه و رسمی شدن مذهب شیعه و به دنبال آن درخواست از علما جهت نشر معارف، بستر مناسبی در قرن یازدهم شکل گرفت. بیش از هشتاد درصد شروح کتب اربعه از جهت کمی و کیفی در این زمان نگاشته شد که در این میان اصول کافی بیشتر از کتب دیگر مورد توجه قرار گرفته است.اگرچه ملاصدرا در فلسفه و علوم عقلی شهره است ولی او را باید یکی از اولین شارحان حدیث شمرد. نگاه دقیق او به روایات اعتقادی موجب شد که نگاه نقلی و تعبدی صرف به متون تغییر کند. به گفته علامه شعرانی، این شرح تاثیری ژرف بر شروح پس از خود گذاشته و آنها را متحول ساخته است. ملا صالح مازندرانی نیز وبعد از ملاصدرا بر اصول کافی شرح نوشته است. این مقاله باروش تحلیلی،توصیفی وتطبیقی به بررسی بسترهای موثر در نگارش آثار حدیثی در قرن یازدهم می پردازد تا با تحلیل روشهای فقه الحدیثی شروح ملاصدرا و ملاصالح آشکار سازد که فعالیت های حدیثی این دوره فقط از جهت کمی زیاد نبوده و از جهت کیفیت هم دارای غنا است.استفاده از قواعد منطق ومباحث فلسفی وعقلی،رویکردتاویلی ونقلی، توجه به نقل معنا ورفع تعارض روایات از ویژگیهای بارز این شروح است.

کلیدواژه ها:

قرن یازدهم ، شرح حدیث ، اصول کافی ، ملاصدرا ، ملاصالح مازندرانی