بررسی روش توصیه شده توسط ابوالقاسم زهراوی و شرف الدین صابونچی اوغلو برای داغ گذاری دردهای ناحیه کمر

داغ کردن (Cauterization) یکی از تکنیک های مهم جراحی در پزشکی دوره اسلامی است که از آن برای درمان های گوناگونی استفاده می شده است. بسیاری از پزشکان دوره اسلامی نظیر محمدبن زکریای رازی، ابن سینا، ابوالقاسم زهراوی و شرف الدین صابونچی اوغلو در آثار خود به نحوه استفاده از داغ گذاری برای درمان های مختلف اشاره کرده و روش انجام این عمل را شرح داده اند؛ به عنوان نمونه درد نواحی کمر یکی از شایع ترین انواع دردهایی است که درمان آن به روش داغ گذاری در آثار نویسندگان گوناگونی در دوره اسلامی شرح داده شده است. یکی از کامل ترین شرح ها و توصیف های عمل داغ گذاری را ابوالقاسم زهراوی در فصل سی ام کتاب التصریف لمن عجز عن التالیف بیان کرده است. او در باب اول از فصل سی ام کتاب التصریف، که حاوی مطالب جراحی است، طی ۵۶ زیرفصل به توصیف انجام داغ گذاری می پردازد. شرف الدین صابونچی اوغلو، پزشک ترک قرن نهم هجری در سرزمین عثمانی بود که شهرتش عموما به دلیل کتاب جراحی او، جراحات الخانیه یا جراح نامه است. این اثر از کهن ترین کتاب های مصور و رنگی جراحی به زبان ترکی به شمار می رود؛ هرچند که برخی از محققان عقیده دارند که جراح نامه فقط ترجمه ای از التصریف ابوالقاسم زهراوی است. زهراوی و صابونچی اوغلو در توصیف عمل داغ گذاری برای نواحی کمر، روش مشابهی را برای این کار شرح داده اند که تقدم زمانی نگارش کتاب التصریف، می تواند دلیل قابل استنادی برای بهره مندی صابونچی اوغلو از کتاب التصریف و ترجمه آن به زبان ترکی باشد. این پژوهش به بررسی نحوه داغ گذاری توصیه شده توسط ابوالقاسم زهراوی و مقایسه آن با روش داغ گذاری پیشنهادشده توسط شرف الدین صابونچی اوغلو برای درمان درد نواحی کمر پرداخته است.

کلیدواژه ها:

داغ کردن ، جراحی ، کمردرد ، زهراوی ، شرف الدین صابونچی اوغلو