بررسی پراکنش و فراوانی جمعیت های زئوپلانکتونی در رودخانه اترک- استان خراسان شمالی

چکیده بررسی فراوانی و پراکنش جمعیت های زیستی و مقایسه آن ها با اکوسیستم های مشابه می تواند اطلاعات دقیقی درخصوص میزان آلودگی در اختیار محققین قرار دهد. با توجه به ورود پساب های صنعتی، شهری و کشاورزی به رودخانه اترک به نظر می رسد بررسی جمعیت های زیستی بخصوص زئوپلانکتون ها به عنوان بخشی از سطوح غذایی اکوسیستم های آبی بسیار پر اهمیت می باشد. مطالعه زئوپلانکتونی رودخانه اترک در طی دوره یکساله بین سال های ۸۷-۱۳۸۶ در ۱۰ ایستگاه و بصورت ماهیانه انجام گردید. نمونه برداری زئوپلانکتونی با استفاده از فیلتراسیون ۱۰۰ لیتر آب توسط تور با چشمه ۵۰ میکرون صورت گرفت و سپس نمونه ها با فرمالین ۴ درصد فیکس و برای شناسایی به آزمایشگاه انتقال داده شد. در مجموع، ۳ شاخه سیلوفورا، آرتروپودا و روتیفرا شناسایی گردید که فراوانی آنها به ترتیب ۰۹/۲۰، ۶۱/۱۲ و ۳۶/۷ قطعه در لیتر ثبت شده است. جنس های شناخته شده نیز شامل Chilodonella، Colpoda، Vorticella، Daphnia، Cyclops، Asplanchna، Ascomorpha و Brachionus بوده که در این میان جنس های Chilodonella با ۸۶/۷ قطعه در لیتر بیشترین و Ascomorpha با ۴/۲ قطعه در لیتر کمترین تعداد را داشته اند. بیشترین و کمترین میزان شاخص های تنوع زیستی شانون و سیمپسون به ترتیب مربوط به فصل بهار و فصل زمستان بود. همچنین روند تغییراتی ماهیانه فراوانی با دمای آب نشان داد که در فروردین ماه و مهرماه پیک افزایش جمعیتی داشته و در فصل زمستان با کاهش دمای آب و کاهش میزان دسترسی به غذا، جمعیت های زئوپلانکتونی به شدت کاهش یافته اند. نتایج در نهایت نشان داد که رودخانه اترک از لحاظ تنوع و فراوانی جمعیت های زئوپلانکتونی در وضعیت فقیری قرار داشته است.

کلیدواژه ها:

زئوپلانکتون