بررسی تاثیر محافظت کنندگی کلسیم در برابر سمیت مس در بچه ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

چکیده این مطالعه برای ارزیابی سمیت ناشی از سولفات مس در بچه ماهیان کپور معمولی (Cyprinus carpio) ونقش احتمالی کلسیم در کاهش سمیت مس انجام شد. به این منظور، نیمی از بچه ماهیان به مدت ۴ روز در تماس با اکسیدکلسیم با غلظت ۱۰۰ میلی گرم در لیتر و سپس به مدت ۳۰ روز در غلظت های ۰، ۵/۱ و ۳ میلی گرم در لیتر سولفات مس قرار داده شدند. نیمی دیگر از بچه ماهیان نیز بدون تماس اولیه با اکسیدکلسیم به مدت ۳۰ روز در معرض همان غلظت های سولفات مس قرار گرفتند. اندازه گیری و تعیین فاکتورهای افزایش وزن، افزایش طول کل، درصد تلفات، ضریب چاقی، میزان مس در عضله ماهیان و همچنین مطالعه بافت شناسی آبشش، کبد و کلیه بچه ماهیان انجام شد. بعد از گذشت دوره آزمایش، میزان افزایش وزن و طول کل بچه ماهیان کپور به صورت معنی داری تحت تاثیر غلظت مس و حضور کلسیم قرار گرفت (۰۵/۰>P). در غلظت های ۰ و ۵/۱ میلی گرم در لیتر سولفات مس، افزایش وزن و طول در بچه ماهیانی که تماس اولیه با اکسیدکلسیم را دریافت کرده بودند، بیش تر از گروه دوم بود. اگرچه تفاوت فاکتور ضریب چاقی بین تیمارهای مختلف معنی دار نبود (۰۵/۰<P). در این مطالعه، غلظت فلز مس در بافت عضله بچه ماهیان کپور با افزایش دوز سولفات مس افزایش یافت (۰۵/۰>P) اما میزان این افزایش در تیمارهایی که در تماس اولیه با اکسیدکلسیم قرار گرفته بودند، کم تر بود. تماس با غلظت های ۵/۱ و ۳ میلی گرم در لیتر سولفات مس در تیمارهایی که تماس اولیه با اکسیدکلسیم را نداشتند، موجب عوارضی مانند جداشدگی اپیتلیوم، فیوژن و اتصال لاملای ثانویه، هیپرتروفی و هیپرپلازی در بافت پوششی آبشش، به هم خوردگی پارانشیم، واکوئله شدن هپاتوسیت ها و پارگی و نکروز سلول های کبدی، تخریب و ازهم پاشیدگی گلومرول وکپسول بومن و لوله های ادراری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تماس اولیه بچه ماهیان کپور معمولی با اکسیدکلسیم می تواند به عنوان فاکتوری محافظت کننده در برابر سمیت مس ایفای نقش نماید و منجر به رشد بهتر ماهی در پایان دوره شود.

کلیدواژه ها:

سولفات مس