امکان سنجی فراگیری سواد بصری در شکل عام بر مبنای رویکرد نشانه شناختی

به وجود آمدن و رشد شبکه های اجتماعی، تلویزیون، سینما و غیره، فضای غلیظ تصویری را ایجاد کرده که ارتباطات انسانی از کلام محوری به تصویر محوری، مبدل گشته است. اگر چه چگونگی و سرعت تولید تصاویر و دانش آن، تحت تاثیر تکنولوژی پیشرفت زیادی داشته است؛ اما سواد بصری و خوانش تصاویر از منظر مخاطبین و مصرف کنندگان تصاویر، متناسب با آن رشد و توسعه پیدا نکرده است، بنابراین ضرورت توسعه سواد بصری مورد تاکید این پژوهش می باشد. هدف این مقاله بررسی و امکان سنجی استفاده از روش نشانه شناسی در فراگیری و توسعه سواد بصری برای عموم کاربران تصاویر است. و در جستجوی پاسخی برای این سوال است که آیا نشانه شناسی که یکی از روش های تحلیل متون است، ابزار، مواد و اصول ساختاری لازم را برای توسعه سواد بصری عمومی فراهم می کند؟ و چگونه این عمل صورت می گیرد؟ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است. فرضیه این نوشتار بر این مبنا است که ویژگی های ساختاری تصاویر از ظرفیت و قابلیت لازم برای رشد و توسعه در چارچوب نظام نشانه ای برخوردار است. نتایج پژوهش در درجه اول نشان داد که ساختار نظام نشانه ای تصویری می تواند به محورهمنشینی و جانشینی، تقابل ها و تداعی ها، دلالت های مطابقتی و ضمنی، بلاغت های مجاز، استعاره و خطابه و در نهایت رمزپردازی و رمزگشایی تقسیم شود. و این حاکی از آن است که رویکرد نشانه شناسی، ابزار و مواد و روش های لازم را با گذر از نظام زبانی به منظور توسعه سواد بصری دارا است.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: امکان سنجی ، فراگیری ، خوانش تصویر ، سواد بصری ، نشانه شناختی