آلوکه خوانی و کاربردهای آن در آیین جشن و سرور سیستان

آلوکه در گویش سیستانی به معنای ترانه های عروسی است که در آیین پیوند ازدواج اجرا می شود. این ترانه ها در این منطقه به قدمت وجود انسان ریشه دارد و بیانگر غنای فرهنگی و تمدن کهن این خطه است. آلوکه در مضامین مذهبی، عشقی و تاریخی نیز در سیستان رایج است. اما این مقاله فقط به بررسی آلوکه خوانی و کاربردهای آن در آیین جشن عروسی اختصاص دارد. پژوهش حاضر از طریق مصاحبه با گویشوران متعدد و استفاده از منابع کتابخانه ای انجام گرفته است. این پژوهش با بررسی مفهوم آلوکه، وجه تسمیه آن، پیشینه تاریخی، اجراکنندگان، شیوه اجرا و انواع آن نشان می دهد که مردم سیستان چه اندازه به اجرای آیین عروسی با گویش محلی خود پایبند هستند و این نکته در فرهنگ آنان چه جایگاهی دارد. تطبیق شادی سروده های سیستان با نمونه های مشابه آن در دیگر نقاط ایران نیز نشان می دهد که اجرای شعر با آهنگ، در آیین های بومی و محلی اقوام ایرانی نقش بنیادینی دارد. از سوی دیگر، این مقاله با ذکر انواع آلوکه ها به بررسی ویژگی های ساختاری از وزن، ردیف و قافیه، قالب، زبان، محتوا و جنبه های ادبی آن پرداخته است. برخورداری از این همه ترانه و ترنم برای بهره بردن از لحظه لحظه شادی ها بیانگر شور سرزندگی و نشاط جمعی مردم این خطه است. برخورداری کامل آنان از شادی و سرور، اهمیت برگزاری یکی از اساسی ترین مسایل زندگی را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

فرهنگ عامه ، سیستان ، آلوکه ، آیین سرور ، بومی سروده