عوامل موثر در تعیین جزای نقدی با تاکید بر تمایز جزای نقدی و دیه در حقوق جزا و جرم شناسی

انسان محتاج به جامعه ، جامعه نیازمند قانون و استقرار قانون منوط به وجود ضمانت اجراهاست . ابتداء مجازاتهای بدنی ضمانت اجرای نقض بسیاری از مقررات بود.بتدریج افکار تازه با احتیاجات نوین وضع کیفرها را تغییر داد به نحوی که از خشونتهای قبلی تا حدی کاسته شد. متعاقب آن فکر ایجاد مجازاتهایی اثربخش با توجه به نوع جرم ارتکابی و سایر عوامل دیگر مورد توجه قرار گرفت و کیفرها تنوعی چشمگیر یافتند. با این تنوع، تفکرات اصلاحی ، دیگر گزینش بی ضابطه کیفرها را برای هر جرمی نمی پذیرد. ازاین میان امروزه جزای نقدی به عنوان ضمانت اجرای بسیاری از جرائم و حتی در نقش مجازات جانشینی میدان عمل وسیع و اهمیت شایانی یافته است ؛ زیرا از یک سو نهایتا با اجرای آن دولت منتفع می شود و از سوی دیگر به عنوان ضمانت اجرای بر هم زدن نظم عمومی ابزاری است در دست مقنن که نقش کیفری خود را در میان دیگر مجازاتها ایفاء می کند. چنین طبع دوگانه ای که خاص جزای نقدی است ، مباحث زیادی را در بین حقوقدانان برانگیخته ، بطوری که حتی در ماهیت آن تشکیک شده است . همین امر باعث گردیده که بسان سایر مجازاتها بی اختلاف و مناقشه اعمال و اجراء نگردد. از اینرو گاه اهداف و اصول مسلم حقوق کیفری نیز در ارتباط با اعمال و اجرای این کیفر نادیده گرفته شده است . حتی با آن به چهره ای متفاوت از سایر مجازات ها در برخورد با نهادهای حقوقی حقوق کیفری از قبیل تعدد، تکرار، تخفیف و تعلیق . . نگریسته شده است . سرانجام اجرای آن طریق عادی و روند طبیعی را طی نکرده بطوری که بازداشت بدل از جزای نقدی در صورت عدم پرداخت جانشین آن شده و توسل به مفاهیم حقوق مدنی در اجرای این مجازات نقش بارزی پیدا کرده است . هدف از انجام مقاله حاضر عوامل موثر در تعیین جزای نقدی با تاکید بر تمایز جزای نقدی و دیه در حقوق جزا و جرم شناسی می باشد.

کلیدواژه ها:

نظم عمومی ، جزای نقدی ، دیه ، حقوق جزاء و جرم شناسی