کلاهبرداری رایانه ای

پیشرفت جوامع و به ویژه توسعه فناوری ها و فضای مجازی سبب شکل گیری جرایمی شدهاست که درگذشته نه چندان دور به این شکل وجود نداشتند. جرایمی که با شکل و شیوه خاص ارتکاب خود و در عین حال در به دلیل تحققشان در ابعاد بسیار منتوع و گسترده؛ سبب شدند که کشورهای مختلف از جمله ایران، به تعریف و تبیین آنها بپردازند و قوانین خاصی را نیز برای آنان ایجاد کنند. کلاهبرداری کامپیوتری یا رایانه ای (Cyber fraud) یکی از این جرایم است که در فضای مجازی ارتکاب می یابد. قانونگذار در سال ۱۳۸۸ قانونی را تحت عنوان قانون جرایم رایانه ای به تصویب مجلس رساند. در ماده ۱۳ این قانون کلاهبرداری رایانه ای تعریف شدهاست : »هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل : وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن دادهها یا مختل کردن سامانه ، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند؛ علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۰۰۰,۰۰۰,۲۰) ریال تا یکصد میلیون (۰۰۰,۰۰۰,۱۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. قانونگذار در این ماده رفتارهایی که به وسیله آنها جرم کلاهبرداری رایانه ای محقق می شود را مثال زده است . منظور از ورود، وارد کردن اطلاعات به رایانه برای پردازش است . برای مثال کسی که کارت عابر بانک دیگری را برداشته و با واردکردن رمز آن در دستگاه خودپرداز، حساب وی را خالی می کند؛ مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه ای با وارد کردن داده است . تغییر داده شامل انواع تغییرات جزیی و کلی در دادههای افراد است . مثلا در دادههای حساب بانکی خود تغییر ایجاد می کند و قسط پرداخت نشده را، پرداخت شده نمایش می دهد. در این مقاله قصد داریم به صورت عمقی و دقیق در ابتدا به شناسایی و ابعاد حقوقی جرم کلاهبرداری رایانه ای بپردازیم سپس ارکان تشکیل دهنده این جرم را مورد مداقه قرار دهیم .

کلیدواژه ها:

کلاهبرداری رایانه ای ، سرقت رایانه ای ، هک کردن کامپیوتر ، جرایم کامپیوتری ، سایبر