بررسی نقش عهدنامه مودت ۱۹۵۵ در تقابل حقوقی میان ایران و ایالات متحده

تاکنون پنج پرونده در دیوان بین المللی دادگستری در خصوص دعوای میان ایران و ایالات متحده ثبت گردیده است و اساس تمام این شکایات عهدنامه مودت، روابط تجاری و حقوق کنسولی ۱۹۵۵ بوده است. در دو پرونده اخیر خواهان ایران و خوانده ایالات متحده بوده اند و موضوع اصلی این دو پرونده نیز در ارتباط با ضبط و مصادره اموال ایران و تحریم های یک جانبه ایالات متحده علیه ایران میباشد. در یکی از این دو پرونده، یعنی پرونده دارایی های ایران، در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۲ رای نهایی صادر گردیده است. برخی از مفاد رای در حمایت از ادعاهای ایران و برخی دیگر از مفاد آن، به نفع ایالات متحده بوده است. هدف این مقاله این است که با بررسی نقش عهدنامه مودت ۱۹۵۵ در این دعاوی و تحلیل یافته های دیوان و استدلالات آن، اعتراضات ایالات متحده به ادعاهای ایران و پاسخ ایران به این اعتراضات و نگاهی گذرا به نظر و رویه دیوان در پرونده های مشابه و نقش عهدنامه مودت در روابط حقوقی طرفین ثابت نماید کدام یک از طرفین در پرونده باقی مانده یعنی پرونده نقض معاهده مودت پیروز خواهد شد و رای نهایی به نفع کدام کشور صادر خواهد گشت. روش تحقیق در این مقاله روش فراتحلیلی است و برای یافته های خود از منابع دست اول مانند آراء دیوان، سایر اسناد، مدارک و قوانین بین المللی استفاده کرده است.

کلیدواژه ها:

عهدنامه مودت ، روابط تجاری و حقوق کنسولی ۱۹۵۵ - پرونده دارایی های ایران - پرونده نقض معاهده مودت ۱۹۵۵ - صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری