تهدید عدالت قضایی از رهگذر تحدید اصول راهبردی و حقوق بنیادین پیش دادرسی کیفری

ضرورت اجرای عدالت قضایی تحت تاثیر دیدگاههای حقوق بشری در نیمه دوم قرن بیستم تحولات فراوانی را در قوانین کیفری اکثر کشورها به وجود آورده است .درمیان این نوآوری ها قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با پیش بینی برخی اصول راهبردی و حقوق بنیادین در فصل اول از بخش اول (مواد ۲تا ۶ ) خود که از اسناد جهانی حقوق بشری همچون میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (مصوب ۱۹۹۶) الهام گرفته است ، راهنمای کنشگران عدالت قضایی در رعایت تشریفات رسیدگی در طول فرایند کیفری هستند.از آنجا که رویکرد و گستره این اصول و حقوق کلی است و تسری به تمامی فرایند کیفری دارد از این منظر رعایت مقررات ناظر به مرحله تحقیقات مقدماتی به عنوان مقدمه واجب یک دادرسی عادلانه که اساس و بنیان تشکیل یک پرونده کیفری بر آن مبتنی بوده و از سوی دیگر احتمال نقض اصول راهبردی و همچنین نقض حقوق بنیادین و دفاعی طرفین به ویژه متهم در این مرحله بیشتر از سایر مراحل کیفری قابل تصور است ، از اهمیت دوچندان برخوردار نموده است .از این رو میتوان عدم رعایت یا تحدید در رعایت برخی از اصول و حقوق حاکم بر تحقیقات مقدماتی را نوعی نقض هنجار و تهدید علیه کارکرد عدالت قضایی به عنوان واژه مترادف دادرسی عالانه تلقی کرد و ضمانت اجرای اقدامات انجام شده در این مرحله را در معرض بطلان و سلب اعتبار قرار دهد حتی اگر در قانون ضمانت اجرای کیفری برای نقض آنها پیش بینی نشده باشد تا از این رهگذر کنشگران عدالت را به رعایت بهتر اصول و قواعدی که ممکن است عدول از آن ، عملکرد آنها را در معرض بطلان قرار دهد واداشت .

کلیدواژه ها:

عدالت قضایی ، دادرسی عادلانه و منصفانه ، اصول راهبردی و حقوق بنیادین ، تحقیقات مقدماتی