شناسایی زنجیرههای نفی و اثبات گفتمان واقع گرایی پیرامون موضوع خلع سلاح و کنترل تسلیحات و پیگیری آن در توافق برجام

یکی از موضوعات مهم و اساسی در حوزه روابط بین الملل ، مسئله خلع سلاح و کنترل تسلیحات است . گفتمانها ی رقیب در گستره روابط بین الملل ، برداشت های متفاوت و بعضا متضادی از این موضوع ارائه می دهند. واقع گرا یی یکی از مهم ترین گفتمانها در عرصه بین المللی است که برخلاف آرمانگرا یی نه تنها خلع سلاح و نابودی تسلیحات را پیش شرط دستیابی به صلح پایدار نمی داند بلکه آن را در تضاد با منافع ملی و به مثابه یکی از عوامل بروز جنگ ارز یابی می کند. در این مقاله تلاش دار یم به این پرسش پاسخ دهیم که گفتمان واقع گرا یی پیرامون مفاهیم خلع سلاح و کنترل تسل یحات چگونه صورتبندی می شود و تا چه میزان عناصر منظومه گفتمان واقع گرا یی در موافقت نامه برجام ظهور و بروز یافته است ؟ با بهرهگیری از نظر یه تحلیل گفتمان و با رجوع به متون نما یندگان اصلی گفتمان واقع گرایی ، این نتیجه حاصل آمد که گفتمان واقع گرایی ، با محوریت دال مرکزی نفی خلع سلاح و اثبات کنترل تسلیحات صورتبندی می شود و انگارهها یی چون اثبات بازدارندگی هسته ای ، اثبات کنترل تسلیحات، اثبات رژیم بین المللی امنیت از طر یق بازدارندگی و نفی عضویت دولت ها در رژیم های خلع سلاحی ، نفی تخریب سلاحهای مخرب و کشتار جمعی و نفی نقش رژ یم های بین المللی خلع سلاح را در کانون توجه قرار می دهد. با تطبیق این انگارهها با مفاد توافق برجام که سبب افزا یش پا یبندی ایران به رژیم بین المللی منع اشاعه از یک سو و محرومیت از بازدارندگی هسته ای شده می توان نتیجه گرفت که این توافق ، در تعارض با آموزههای گفتمان واقع گرایی قرار دارد.

کلیدواژه ها:

نظریه گفتمان ، گفتمان واقع گرا یی ، برجام ، کنترل تسلیحات ، زنجیره های نفی و اثبات گفتمانی .