بررسی فقهی و حقوقی معاطات در بیع و نکاح

ایجاب و قبول از ارکان مهم عقود و معاملات بلاخص در حقوق اسلامی است ؛ گاهی ایجاب و قبول لفظی است و گاهی فعلی ، که از آن به »معاطات« تعبیر می شود. امروزه معاطات در بیع و نکاح، ماهیت و آثار متمایزی دارد؛ بطوریکه از منظر فقه اسلامی و حقوق ایران، »بیع معاطات« که مبتنی بر »فعل « می باشد، معامله ای صحیح است ؛ و می توان آثار معامله از جمله بحث »ملکیت « بر آن حاکم است . اما در خصوص بحث نکاح و در مقوله »نکاح معاطاتی « روال به گونه ای دیگر می باشد، لذا بر مبنای »معاطات«، نکاح محقق نمی شود و اساسا نکاح معاطاتی ، باطل است زیرا که فعل در باب نکاح، ملازم با ضد نکاح است ؛ یعنی فعل مساوی با زناست ، چرا که اگر فعلی بخواهد محقق یک معامله ای واقع شود، یا باید مصداق همان عنوان باشد یا مصداق ملازم آن؛ چنین نیست که بتوانیم هر فعلی را مصداق برای هر چیزی قرار دهیم .

کلیدواژه ها:

معاطات ، بیع ، نکاح ، بیع معاطات ، نکاح معاطاتی .