مروری اجمالی بر نقش متابولومیکس به عنوان ابزاری جدید برای کشف نشانگرهای زیستی در بیماریهای غیرواگیر

در طول سال های اخیر تغییرات و پیشرفت های عمیقی در تحقیقات زیست پزشکی از طریق رویکردهای "اومیکس" ایجاد شده است. با پیشرفت ابزارهای تحلیلی به تدریج بررسی ژن های منفرد، رونوشت ها، پروتئین ها و متابولیت ها با مطالعه پوشش کل ژنوم، ترانسکریپتوم، پروتئوم و متابولوم جایگزین شده است. ظهور متابولومیکس که به عنوان رویکرد تجزیه و تحلیل جامع همه متابولیت ها در یک سیستم تعریف می شود، در مقایسه با سایر زمینه های اومیکس هنوز نسبتا جدید است اما ویژگی های خاص آن و بهبود تکنیک های تحلیلی و روش های تشخیص الگو کمک زیادی به استفاده روز افزون از این رویکرد کرده است. امکان سنجی متابولومیکس برای کشف نشانگرهای زیستی با این فرض پشتیبانی می شود که متابولیت ها بازیگران مهمی در سیستم های بیولوژیکی هستند و بیماری ها باعث ایجاد اختلال در مسیرهای بیوشیمیایی می شوند که باید به منظور مدیریت شرایط بیماری مورد بررسی قرار بگیرند. در واقع، متابولومیکس به معنای ارزیابی همزمان متابولیت های متعدد نشان داده است که در زمینه های مختلف بالینی دارای مزایای متعددی می باشد. در مقایسه با رویکردهای تشخیصی کلاسیک و بیومارکرهای بالینی مرسوم، متابولومیکس مزایای بالقوه ای را از نظر حساسیت، اختصاصیت و ویژگی های تشخیصی ارائه می دهد. علیرغم دارا بودن پتانسیل بالا، متابولومیکس هنوز با محدودیت های ذاتی چندی رو به رو می باشد که تاثیر زیادی بر اجرای آن در مقیاس گسترده دارد. هدف از تحقیق حاضر، ارائه بینشی در مورد کاربرد متابولومیکس در پزشکی با توجه به نقش آن در کشف نشانگرهای زیستی برای تشخیص و مدیریت بیماری ها است. در ادامه بیومارکرهای مهم در رابطه با کاربردهای تشخیصی و درمانی در بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون ذکر شده است. همچنین در این مقاله محدودیت های روش های آزمایشگاهی مبتنی بر متابولومیکس در تحقیقات بالینی مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

متابولومیکس ، متابولیت ، نشانگر زیستی.