ضمان قهری یا مسئولیت مدنی

حقوق مربوط به ضمان قهری و مسئولیت مدنی در ایران ساختاری سه گانه دارد و بر مبانی متنوعی شکل گرفته است. ساختاری با عنوان "ضمان قهری"در قانون مدنی، ساختاری با عنوان"مسئولیت مدنی" در قانون مسئولیت مدنی و ساختاری با عنوان "موجبات ضمان" در قانون مجازات اسلامی. درواقع نظام حقوق مسئولیت مدنی در ایران التقاطی است از نظام حقوقی اسلام، فرانسه، آلمان و سوئیس. التقاطی که نه تنها مشکلات مسئولیت مدنی را حل نکرد بلکه بر مشکلات و تعارضات افزود و نظام حقوق مسئولیت مدنی را ناکارآمد و ناتوان از حل مشکلات کرد. دلیل اصلی آن است که نظام حقوق اسلامی بر مبنای نظریه تملیک و ضمان قهری و نظام حقوقی ژرمنی بر اساس نظریه تعهدات و مسئولیت مدنی شکل گرفته است و اختلاف این دو نظام اساسی و بنیادین است و حل تعارضات احکام قانونی در نظام هایی که مبانی مختلفی دارند ممکن به نظر نمی رسد. ناچار یا باید نظام مسئولیت مدنی را اقتباس کرد و از بسیاری مبانی دست کشید یا نظام ضمان قهری (مورد قبول فقه اسلامی) را پذیرفت و برخی نواقص را با سایر روش های موجود در این نظام حقوقی مانند نهاد تعزیر مدنی، قاعده لا ضرر، بنای عقلا و غیره برطرف ساخت. در این تحقیق نخست تمایز این دو نظام، و سپس راه حل های رفع نقایص بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

ضمان قهری ، موجبات ضمان ، نظریه تملیک ، نظریه تعهدات