تحلیل گفتمان تمبرهای پستی با موضوع فرهنگی در دو دوره ی پهلوی و جمهوری اسلامی ایران

تمبر پستی عنصری تصویری است، که تصاویر بر روی آن دیدگاه های رسمی هر حکومتی را پیرامون مسائل گوناگون بیان می کند، و گفتمان های قدرت موجود در جامعه را در لایه های پنهان و آشکار این عناصر تصویری نشان می دهد. این عنصر بصری با بهره گیری از زبان تصویر بازنمود دقیقی از فرهنگ جامعه می باشد و خوانش آن نیازمند شناختی درست از رابطه ی بین سطوح زبانی( صورت و محتوا )دارد.   تحلیل گفتمان رابطه میان جامعه، قدرت و ایدئولوژی را به وسیله آشکار کردن شاخصه های گفتمان مدار نمایان می کند؛ و بر این تاکید دارد که جامعه چیزی نیست مگر تشکیل شده از گفتمان های گوناگون. از این رو هر کشوری برای متمایز کردن خود با دیگران به برجسته کردن نمادهایی که بیانگر ایدئولوژی جامعه خود بوده، پرداخته است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی، تطبیقی و از نوع کیفی با هدف شناسایی محورهای گفتمانی رایج در تمبرهای فرهنگی دو دوره از تاریخ ایران( حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی )و ساز و کارهای گفتمان قدرت در آن ها از نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه در خوانش تمبرها بهره گرفته، و با بررسی این عناصر تصویری_ نوشتاری در تلاش است تا دریابد که چگونه تمبرها با بهره گیری از مولفه های فرهنگی و جامعه شناختی، ایدئولوژی حاکم بر هر دوره ای را به عنوان فرهنگ غالب و مسلم به تصویر می کشند. نتیجه نیز بیانگر این می باشد که در تمبرهای سیاسی و فرهنگی همواره مولفه های گفتمانی رابطه ای مستقیم با ایدئولوژی و قدرت دارند؛ و با بررسی این ساختار ها می توان گفت گفتمان غالب در دوران پهلوی ، گفتمان باستان گرایی، قدرت شاه و بازتولید هویت های فرهنگی و ملی در قالبی نو بوده؛ و در دوره جمهوری اسلامی نیز گفتمان اسلام، شهادت و حفظ ارزش های اسلامی و انقلابی نقش مهمی دارند.

کلیدواژه ها:

تمبر ، تحلیل گفتمان ، لاکلاو و موفه ، گفتمان قدرت ، دوره پهلوی ، جمهوری اسلامی