بازاندیشی مسئله ی ارتباط میان رسانه و هنرهای جدید براساس نظریات ژان بودریار

در غرب، از نیمه ی قرن بیستم به بعد، با حذف شدن پسوند «ایسم» از عنوان شاخه های مختلف هنری و افزوده شدن پسوند «آرت» به آن ها، مرز مشخص میان هنرهای تجسمی، نمایشی، موسیقی و غیره از میان رفت و «هنرهای جدید» عنوانی کلی برای توضیح این بخش از تاریخ هنر با مشخصه ی یاد شده است. در هنرهای جدید از یکسو، با بکارگیری فناوری های نوین، شاخه ها و شکل های جدیدی از هنر به وجود آمده و از سوی دیگر رسانه از طریق انتشار آثار هنری و ارتباط هنرمندان و مخاطبان در شبکه های اجتماعی، بر جهان هنر تاثیرگذار بوده است. سیطره ی گسترده رسانه در زیست انسان، منجر به تلاش سیری ناپذیر انسان برای مصرف و مصرف شدن توسط رسانه شده است. بنابراین هنرهای جدید و رسانه های عصر ارتباطات، هم پیوند یکدیگرند. در این مقاله باهدف گشودن دریچه ی تازه ای جهت خوانش و فهم پذیری جریان های هنری معاصر ازطریق انطباق نظریات بودریار با هنرهای جدید، تلاش شده تا به این مسئله پاسخ داده شود که ارتباط میان رسانه و هنرهای جدید از منظر شکل گیری گفتمان های زیباشناسانه ی پنهان، سلطه ی رسانه از طریق فراواقعیت و بی معنایی و سازوکارهای نظام سرمایه داری بر جهان هنر، چگونه قابل صورت بندی است؟ در این راستا، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، از مباحث بنیادی مطرح شده در نظریه ی ژان بودریار در خصوص رسانه بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در این پارادایم شکل گرفته، مفاهیم مطرح شده توسط بودریار را می توان در آثار هنری جدید نیز مشاهده کرد؛ به ویژه زمانی که گویی هنرهای جدید به مثابه ی یک رسانه ظاهر می شوند. بحث بودریار در خصوص فروریزش دو قطب مقابل و در نتیجه ی آن رسیدن به جهان بی معنایی که این وضعیت هرگونه عنصر سرکشی و طغیان را خنثی و نقد را ناممکن می کند، اگرچه در یک زمینه ی سیاسی مطرح شده اما روندهایی را در جریان هنرهای جدید را می توان برمبنای این نظریه مورد مطالعه و تحلیل قرار داد.

کلیدواژه ها:

هنرهای جدید ، رسانه ، فراواقعیت ، وانمایی ، ژان بودریار