نقدی بر شاهنامه نقالان مرشد زریری

در سال­های اخیر با شناسایی و تصحیح طومارهای نقالی شاهنامه تا حدود زیادی نگاه­ شاهنامه­پژوهان و ادیبان به طومارها تغییر یافته است. یافته­ها حاکی از آن است که طومارهای نقالی صرفا زاده ذهن و تخیل نقالان نبوده و در بعضی موارد آبشخورها و منابع طومارها به روزگار قبل از اسلام یا در دوره اسلامی به قبل از سروده شدن شاهنامه فردوسی برمی­گردد. ازطرف­دیگر زبان و سبک طومارهای نقالی تصحیح شده با آنچه راویان در مجلس نقل به اجرای آن می­پرداخته­اند، تفاوت دارد و هردو را نمی­توان از یک گروه به حساب آورد. ازین­رو تصحیح طومارهای نقالی باید به­صورت کاملا تخصصی و برابر با موازین درست علمی انجام بگیرد تا نتایج حاصله منجر به شناخت بهتر از طومارها و منابع آنها گردد. شاهنامه نقالان، که در روزگار ما تالیف شده است، یکی از طومارهای جامع نقالی شاهنامه به شمار می­رود. جلیل دوستخواه این طومار را در سال­ ۱۳۹۶ تصحیح و منتشر کرده است. در این مقاله، کتاب شاهنامه نقالان از دو منظر مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت؛ در بخش نخست اشتباهات و تناقض­های مولف اثر، مرشد زریری، مطرح خواهد شد و در بخش دوم در یک نگاه دقیق­تر، روش مصحح اثر، جلیل دوستخواه، به بوته نقد در خواهد آمد. نتایج این بررسی نشان می دهد که به این کتاب، در هردو بخش تالیف و تصحیح، آسیب­هایی راه یافته است.

کلیدواژه ها:

طومار ، شاهنامه ، زریری ، تصحیح ، نقد