تحلیل کنش متقابل مطالبات، قدرت، مشارکت و تضاد ذی نفعان در مدیریت بحران آب در حوضه زاینده رود

همزمان با روند روبه رشد بحران آب حوضه زاینده رود، مناقشات بسیاری در این حوضه بوجود آمده و در حال تشدید است. در این میان تضاد بین ذی نفعان مختلف حوضه می تواند تنش و درگیری بین آن ها را افزایش دهد. لازم است مشخص شود چه عواملی به این تضادها مرتبط بوده و راهبردهایی برای مدیریت این تضادها بکارگرفته شود. هدف این پژوهش بررسی بر هم کنش عوامل مطالبات، قدرت، مشارکت و تضاد بین ذی نفعان مختلف در این حوضه بود. در این مطالعه از یک روش شناسی کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد و ترسیم الگوی تضاد بین ذی نفعان استفاده شد و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران و کارشناسان مرتبط با مدیریت و بهره برداری از منابع آب حوضه آبریز بدست آمد. مطالعه نشان داد که منافع ذی نفعان حوضه آبریز متفاوت بوده که موجب شکل گیری تضاد و بی اعتمادی آن ها به یکدیگر درون زیرحوضه ها و بین زیرحوضه ها شده است. همچنین این تضادها ارتباط متقابلی با تقاضا و مشارکت موجود ذی نفعان، بویژه مشارکت جوامع محلی و کنشگران بیرونی (بویژه برنامه ریزان و سیاست گذاران) در طرح های مدیریت منابع آب و مدیریت تضاد داشت که می تواند برنامه های آتی را تحت تاثیر جدی قرار دهد. از سوی دیگر، قدرت و نفوذ برخی از ذی نفعان در مراکز سیاست گذاری و قانون گذاری یا سازمان های تصمیم گیرنده کلیدی بر شدت تضاد و مشارکت افراد در مدیریت بحران آب تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

تضاد ، مطالبه ، مشارکت ، مدیریت منابع آب ، ذی نفعان ، قدرت ، حوضه زاینده رود