ارزیابی قابلیت پایش و پالایش فلزات سنگین کبالت، کروم و منگنز توسط برخی گونههای علفی مستقر در بیوتیپ کنار جادهای

پایش و پالایش آلاینده های فلزی در محیطهای کنار جاده به منظور برآورد، کنترل و کاهش سطح تهدیدات برای انسان و زیستکره از اهمیت ویژهای برخوردار است. از این رو، این پژوهش با هدف ارزیابی قابلیت پایش و پالایش عناصر کبالت، کروم و منگنز توسط گونههای علفی ازمک و بومادران مستقر در بیوتیپ کنار جادهای همدان در سال ۱۳۹۸ انجام یافت. به این منظور، در مجموع ۶۳ نمونه خاک و ۱۲۶ نمونه گیاهی از سه ایستگاه برداشت شد. پس از آمادهسازی و هضم اسیدی نمونهها در آزمایشگاه، محتوی عناصر در آن ها توسط روش طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی (ICP) خوانده شد. همچنین، برای ارزیابی قابلیت گیاهان مورد بررسی در پایش و پالایش فلزات سنگین فاکتورهای تغلیظ زیستی (BCF)، تجمعزیستی (BAF) و انتقال (TF) محاسبه شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرمافزار آماری SPSS انجام یافت. نتایج نشان داد که ازمک دارای میانگین مقادیر BAF و TF بزرگتر از یک برای عناصر کبالت و منگنز و میانگین مقادیر BCF بزرگتر از یک و TF کوچکتر از یک برای عنصر کروم بود. از طرفی، بومادران دارای میانگین مقادیر BAF و TF بزرگتر از یک برای عنصر منگنز و میانگین مقادیر BCF بزرگتر از یک و TF کوچکتر از یک برای عناصر کبالت و کروم بود. با استناد به میانگین محتوی عناصر در بافت‎های گیاهی و همچنین میانگین مقادیر محاسبه شده BAF، BCF و TF عناصر می توان از ازمک و بومادران به عنوان گونههای بومی کارآمد برای پایش و پالایش فلزات سنگین از خاک و هوا در مناطق آلوده استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

انتشارات ترافیکی ، گیاهپالایی ، پایش زیستی ، گونه بومی ، همدان