شاخص امنیت بوم شناختی در حوزه آبخیز کوزه تپراقی، استان اردبیل
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های محیط زیست، دوره: 13، شماره: 26
- کد COI اختصاصی: JR_EIAP-13-26_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 186
نویسندگان
دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی،
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل امنیت بوم شناختی حوضه کوزه تپراقی استان اردبیل بر اساس معیارهای مرتبط با الگو و فرآیندهای سیمای سرزمین در دو سطح کلاس کاربری اراضی و زیرحوضه انجام شد. بدین صورت که ابتدا شاخص جامع الگوی سیمای سرزمین با استفاده از تلفیق معیارهای تکه شدگی (SPLIT)، شاخص بزرگ ترین لکه (LPI)، تراکم حاشیه (ED) و تراکم لکه (PD)، و شاخص جامع فرآیند سیمای سرزمین بر اساس معیارهای گسستگی (DIVISION)، شاخص میانگین شکل لکه (AREA-MN)، شاخص تجمع (AI)، بعد فرکتال (FRACTAL) و ضریب شدت فرسایش خاک (Z) محاسبه شدند. سپس، شاخص امنیت بوم شناختی بر اساس تلفیق دو شاخص جامع نام برده در دو سطح کلاس و سیما برای ۳۶ زیرحوضه مورد محاسبه و مقایسه قرار گرفت. در نهایت، درجه امنیت بوم شناختی در پنج طبقه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه بندی و پهنه بندی شد. بر اساس نتایج مشخص شد که حوضه کوزه تپراقی از نظر کلی دارای سطح پایینی از امنیت بوم شناختی است. هم چنین مقدار شاخص های جامع الگو و فرآیند سیمای سرزمین به ترتیب برابر با ۲۸/۰ و ۳۷/۰ و میانگین شاخص ارزیابی جامع امنیت بوم شناختی آبخیز برابر با ۲۵/۰ به دست آمد. حداکثر مقدار شاخص امنیت بوم شناختی برابر با ۷۸/۰ مربوط به زیرحوضه ۱۴ (بخش جنوبی حوضه) و حداقل مقدار این شاخص برابر ۰۳/۰ مربوط به زیرحوضه ۳۳ (بخش شمالی حوضه) محاسبه شد. در مجموع، بخش های جنوبی و جنوب غربی حوضه در وضعیت امنیت زیاد و متوسط و بخش های شمالی در وضعیت امنیت خیلی کم قرار گرفته اند. نتایج حاضر می تواند در برنامه ریزی کاربری اراضی، ارزیابی اثرات بوم شناختی و مدیریت منابع حوضه کاربرد داشته باشد.کلیدواژه ها
بوم شناسی آبخیز, پیوستگی بوم شناختی, تغییرات محیطی, دخالت های انسانی, سنجه های سیمای سرزمیناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.