ارزیابی اکوتوریسم در جنگل های اطراف تالاب زریبار با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

بارزترین و ارزشمندترین اکوسیستم تالابی در استان کردستان دریاچه زریبار است که در نزدیکی شهرستان مریوان قرار داشته و با بخشی از جنگل های زاگرس شمالی که متعلق به هات اسپات جهانی ایران و آناتولی است احاطه شده است. هدف اصلی انجام این پژوهش ارزیابی توان جنگل های اطراف تالاب زریبار برای کاربری اکوتوریسم به منظور تعدیل فشار تفرجی در اکوسیستم شکننده تالاب و هدایت بخشی از این فشار به سمت جنگل است. در این بررسی پس از شناسایی منابع اکولوژیکی (پایدار و ناپایدار) تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع صورت گرفت. با مبنا قرار دادن اصول دستی نقشه سازی یگان های محیط زیستی و استفاده از روش سیستمی رایج در ایران در محیط نرم افزار (ArcGIS۹.۲) لایه های اطلاعاتی با هم تلفیق شدند و در نهایت۱۵۱ یگان محیط زیستی تفکیک و نقشه سازی شد. سپس با استفاده از مدل های ویژه طراحی شده برای اکوتوریسم جنگل های منطقه، ارزیابی توان اکولوژیکی برای اکوتوریسم متمرکز با سه طبقه توان و اکوتوریسم گسترده با دو طبقه توان در منطقه انجام شد. در مرحله بعد با شناسایی منابع اجتماعی- اقتصادی و تجزیه و تحلیل این داده ها، نقشه سازی و طبقه بندی شاخص های مهمی چون کاربری فعلی اراضی، درآمد حاصل از کاربری ها، ساختارهای زیربنایی، نرخ بیکاری و پراکنش دام انجام گرفت و نیازهای اجتماعی- اقتصادی دو دهستان موجود در محدوده مطالعاتی بررسی و به منظور اتخاذ تصمیم نهایی با توان اکولوژیکی منطقه تلفیق شد. در نتیجه از کل مساحت منطقه (۵۰/۸۲۳۶ هکتار) ۸۴/۱۰ درصد به تفرج متمرکز طبقه ۲ (۶۹/۸۹۲ هکتار)، ۳۲/۱۲ درصد به تفرج متمرکز طبقه ۳ (۰۱/۱۰۱۵ هکتار)، ۵۶/۱۰ درصد به تفرج گسترده طبقه ۱ (۶۴/۸۶۹ هکتار) و ۸۱/۰ درصد برای تفرج گسترده طبقه ۲ (۵۷/۶۶ هکتار) تعلق گرفت.

کلیدواژه ها:

اکوتوریسم ، ارزیابی توان اکولوژیکی ، جنگل های اطراف تالاب زریبار ، سامانه اطلاعات جغرافیایی