بررسی کاربرد مدل دسته بندی چند معیاره Electre- TRI در تعیین اهمیت آثار محیط زیستی (مطالعه موردی: ارزیابی آثار محیط زیستی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل)

تعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهم ترین دغدغه های فرآیند ارزیابی آثار محیط زیستی(۱) در طرحها و پروژه هاست که بیشتر به ماهیت چند معیاره بودن این مسئله وابستگی دارد. در واقع اهمیت اثر محیط زیستی تنها مبتنی بر شدت آن اثر نیست و لازم است معیارهای دیگری نیز در تعریف اهمیت اثر لحاظ شدند. در این تحقیق برای نخستین بار در فرایند ارزیابی آثار محیط زیستی (EIA) در ایران، امکان سنجی کاربرد مدل TRI- ELECTRE به عنوان یکی از معتبرترین تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره در تعیین اهمیت آثار محیط زیستی، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل از کاربرد این مدل، با نتایج ارزیابی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل که به یکی از روش های معمول ارزیابی صورت پذیرفته، مقایسه شده است. در این تحقیق برای تعیین معیارهای برآورد اهمیت اثر، بررسی جامعی نیز در مراجع ملی و بین المللی به عمل آمده است. از جمله ورودی های مدل دسته بندی ELECTRE-TRI، علاوه بر ارزش کمی معیارهای اثر محیط زیستی، وزن معیارهاست که با توجه به عدم وجود روش شناسی مدون جهت تعیین وزن معیارها در روش های موجود ارزیابی آثار محیط زیستی در ایران، در این تحقیق، از روش تلفیقی برای برآورد وزن معیارها استفاده شده است. به این ترتیب که وزن معیارها براساس مراجع بین المللی یا قضاوت کارشناسی با وزن بدست آمده معیارها از روش آنتروپی، تلفیق شده و نتیجه به منزله وزن نهایی معیار، وارد مدل شده است. نتایج حاصل از کاربرد مدل دسته بندی ELECTRE-TRI برای تعیین اهمیت آثار محیط زیستی فعالیت های طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل و مقایسه آن با روش رایج استفاده شده در این طرح گامی به منظور معرفی روش های جدید ارزیابی آثار محیط زیستی در سطح جهانی و امکان سنجی کاربرد آن در فرایند EIA در ایران است و نگارندگان امید آن دارند که این تحقیق راهگشای انجام تحقیقات بیشتر در خصوص روش شناسی های موجود ارزیابی آثار محیط زیستی در سطح جهانی و ارتقای روش های موجود در کشور شود.

کلیدواژه ها:

ارزیابی آثار محیط زیستی ، تصمیم گیری چند معیاره ، اهمیت آثار محیط زیستی ، مدل ، TRI- ELECTRE