امنیت انرژی، نظام جهانی، و معمای امنیت مارپیچی جرویس؛ مطالعه موردی: جنگ روسیه و اوکراین

تصمیم گیری های سیاسی و اقدام در سطح بین المللی با بهره مندی از سازوکارهای روان شناختی پیچیده، ادراک ها، و سوءادراک هایی شکل می گیرد و پیش بینی خروجی اقدام های سیاسی و اجتماعی دشوار می شود. در این پژوهش، با استفاده از معمای امنیت یا مدل مارپیچی رابرت جرویس، به دنبال آن هستیم که دریابیم در روابط بین الملل و روان شناسی سیاسی، آیا اقدام های دولت در جهت افزایش امنیت خود با ایجاد سوءادراک به منزله تهدید، به اتخاذ اقدام های امنیتی در دولت دیگر منجر می شود. چنین چرخه عمل و عکس العملی ممکن است باعث شود تنش، تشدید آن، و پدیدآمدن منازعات متعدد میان طرفین بروز یابد. نقش انرژی به مثابه یکی از محرک های اصلی اقتصاد، جامعه، و روابط متقابل آن با امنیت ملی کشورها و مسائل ژئوپلیتیکی موجب می شود تا دولت ها به امنیت انرژی، به عنوان یکی از صورت های گوناگون امنیت، توجه ویژه ای داشته باشند. در این پژوهش تلاش شده است چگونگی پیوند میان مقوله امنیت انرژی با معمای امنیت، به خصوص با توجه به تنظیم کننده های معمای امنیت از منظر جرویس (عوامل فیزیکی مادی و عوامل روان شناسی ادراکی)، با هدف کشورشناسی و مطالعه موردی روسیه و اوکراین بررسی شود. در راستای عوامل فیزیکی مادی معمای امنیت، نقش انرژی و سیستم های انرژی در جایی بررسی شده است که در معرض تهدیدهای امنیتی قرار می گیرد یا خود عامل ایجاد ناامنی است. همچنین، در زمینه عوامل روان شناسی ادراکی، ظرفیت های امنیت انرژی در ایجاد سوءادراک و منشاهای گوناگون آن بررسی شده است. در نهایت نیز با مفهوم سازی «معمای امنیت انرژی مارپیچی»، زمینه های همکاری در سایه معمای امنیت و چالش های امنیت انرژی واکاوی شده است.

کلیدواژه ها:

امنیت انرژی ، رابرت جرویس ، مدل مارپیچ ، معمای امنیت ، نظام جهانی