 شناسایی و اولویت بندی چالش های نظام بیمه و ضمانت صادرات کشور

چکیده یکی از اقدامات سیاستی دولت ها برای توسعه صادرات، پوشش ریسک های سیاسی و تجاری از طریق صدور محصولات بیمه و ضمانت صادرات توسط موسسات اعتبار صادراتی (ECA) است. در ایران این موضوع توسط صندوق ضمانت صادرات ایران انجام می شود. شواهد حاکی از آن است که ارزش بیمه نامه ها و ضمانت نامه های صادراتی و نیز تعداد صادرکنندگان بهره مند از آن پایین است. از اینرو هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی چالش های محصولات بیمه و ضمانت صادرات کشور بر اساس رویکرد سه شاخکی (SBC) است. علاوه بر این، این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی-پیمایشی انجام شده است به طوری که پس از بررسی مطالعات نظری و تجربی و نیز اخذ نظرات خبرگان، چالش های اصلی صادرکنندگان در بهره مندی از خدمات بیمه و ضمانت صادرات در قالب پرسشنامه ای (مشتمل بر ۳۴ مولفه) احصا شد و پس از تایید روایی و پایایی آن، پرسشنامه میان صادرکنندگان منتخب (مشتریان فعلی و سابق صندوق ضمانت) توزیع و به وسیله نرم افزار SPSS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل حاصل از پرسشنامه بیانگر آن است که چالش های صادرکنندگان در بهره مندی از خدمات صندوق مشتمل بر سه دسته عوامل محیطی (نظیر فقدان پوشش نوسانات ارز، ریسک بالای کشورهای مقصد صادراتی، اعتبارات تکلیفی دولت و کفایت سرمایه پایین صندوق)، عوامل رفتاری یا عملکردی (محدودیت در صدور ضمانت نامه های ارزی، ضعف روابط کارگزاری مالی صندوق با همتایان خارجی، عدم وضع حق بیمه ترجیحی، عدم تنوع ابزار بیمه ای و فقدان زیرساخت های الکترونیکی) و عوامل ساختاری (مشکلات وثیقه، عدم هماهنگی سیاست ها میان صندوق ضمانت و بانک توسعه صادرات، عدم وجود یک نقشه ریسک جامع و عدم وجود برنامه بیمه و ضمانت صادرات مخصوص صنایع کوچک و متوسط) می باشد. در پایان راهکارهای توسعه خدمات بیمه و ضمانت صادرات بر مبنای سه دسته عوامل مذکور ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: صادرات ، بیمه ، ضمانت ، صندوق ضمانت صادرات ، رویکرد سه شاخکی (SBC) طبقه بندی موضوعی: G۲۸