تدوین مدل علی از رابطه بین کیفیت خواب، اضطراب سلامتی، تنظیم شناختی هیجان و فرسودگی هیجانی با میانجی گری خستگی شناختی در پرستاران مبتلا به سندرم خستگی مزمن

مقدمه: اختلالات روان­تنی اختلالاتی ناتوان کننده و پر شیوع می­باشند. این اختلالات همچون سندرم خستگی مزمن ناتوان کننده بوده و باعث تحلیل جسمانی و روانی می­شود. از این میان پرستاران در حوزه بهداشت درمان از جمله افرادی هستند که بیش از سایرین در خطر ابتلا به سندرم خستگی مزمن هستند. این سندرم نشانه­هایی شبیه به افسردگی دارد، به راحتی بهبود نمی­یابد و کیفیت زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می ­دهد. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بوده و گذشته­نگر بود. روش آماری روش معادلات ساختاری بود. نمونه­گیری غیر تصادفی و به صورت در دسترس بود و در نهایت از بین ۱۰۰۰ پرستار تعداد ۲۹۱ نفر از پرستاران بر اساس ملاک­های ورود واجد شرایط بودند و انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهایی از قبیل پرسشنامه های کیفیت خواب پیتسبرگ(۱۹۸۹)، فرسودگی هیجانی مسلش و جکسون(۱۹۸۱)، اضطراب سلامت سالکوسکیس و واریک(۲۰۰۱)، تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران(۲۰۰۱) و سنجش چند بعدی خستگی اسمتس (۱۹۹۶) استفاده شد. تمامی ابزارهای ذکر شده دارای روایی و پاپایی تایید شده در پژوهش­های داخلی و خارجی بود. یافته­ ها:یافته­های پژوهش نشان داد که کیفیت خواب، اضطراب سلامتی و تنظیم شناختی هیجان به صورت تنها و مستقیم نمی توانند فرسودگی هیجانی را پیش­بینی کنند و فقط در صورتی این پیش بینی اتفاق می­افتاد که خستگی شناختی نقشی واسطه­ای داشته باشد. در نهایت مسیرهای غیر مستقیم مدل معنادار بود و این مسئله نشان از میانجی بودن خستگی شناختی داشت(۰۵/۰P< ) نتیجه­ گیری: با توجه به یافته­های پژوهش برای کاهش فرسودگی هیجانی در حرفه پرستاری باید به خستگی شناختی توجه داشت. خستگی شناختی حالتی از درماندگی است که باعث می­شود فرد نتواند در موقعیت­های مهم و مختلف زندگی دست به تصمیم گیری بزند. بهبود خستگی شناختی در نهایت می­تواند باعث کاهش نشانه­های فرسودگی هیجانی و افزایش کیفیت خواب، کاهش اضطراب سلامتی و استفاده از راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مثبت در پرستاران شود.

کلیدواژه ها:

chronic fatigue syndrome ، emotional exhaustion ، cognitive fatigue ، sleep quality ، health anxiety ، cognitive emotion regulation ، سندرم خستگی مزمن ، فرسودگی هیجانی ، خستگی شناختی ، کیفیت خواب ، اضطراب سلامتی ، تنظیم شناختی هیجان