رویکرد انجمن ها و ایلات فارس در جنبش مشروطیت

چکیدهآشفتگی فراگیر جامعه ایرانی در برابر موج فزاینده ناراضایتی رو به رشد آن در قرن نوزدهم، باعث پدیدار شدن جنبش مشروطیت گردید که فصل تازه ای را در تاریخ ایران رقم زد. سیر تکوین و شکل گیری جنبش مشروطیت در فارس تابع سه عامل قدرتمند بود که هر یک نقش متفاوتی در این برهه به نمایش گذاشتند: نخست خاندان فئودال قوام الملک که از دیرباز حاکم بلامنازع شیراز و ریاست ایل خمسه را بر عهده داشتند و از مخالفان سرسخت مشروطه به شمار می رفتند. انجمن های طرفدار مشروطه خواهی که با وجود اختلافات داخلی از دشمنان سرسخت خاندان قوام به شمار می رفتند و در آخر اسماعیل خان صولت-الدوله رئیس ایل قشقایی که بر بخش گسترده ای از ایالت فارس فرمانروایی می کرد و همواره در رقابت ایلی با خاندان قوام و ایل خمسه بود. در نتیجه برهم کنش این قدرت ها، زمینه مساعدی برای رشد رهیافت های مشروطه همچون قانون، مساوات و تاسیس عدالتخانه را در دامان خود پرورش ندادند.

کلیدواژه ها:

فارس