بررسی تطبیقی معیارهای پدیدارشناسانه هورسل در معماری مساجد ایران در دورهتیموری و سلجوقی (نمونه موردی: مسجد جامع گوهرشاد و مسجد جامع اردستان)

ارتباط میان پدیدارشناسی هورسل و معماری با توجه به اصول مختص خویش این توانایی رادارد که وجوه فکری معماران ادوارمختلف را در طراحی و ساخت مکان های قدسی با اصل وجود پدیدارشناسی پیوند زند و به این ترتیب پیوستار تاریخی را درمکان های قدسی همچون مساجد تا به امروز فراهم آورد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی معیارهایپدیدارشناسانه هورسل در معماری مساجد ایران در دوره تیموری و سلجوقی است و در این راستا از رویکرد کیفی و روشپدیدارشناسانه که به دنبال چگونگی ظهور معیارهای پدیدارشناسی در مساجد جامع گوهرشاد و اردستان است؛ همراه با شیوهگردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. انتخاب این دو مسجد مبتنی بر پایداری آن ها وبرخورداری از زائرین بیشتر از میان دیگر مساجد دوره تیموری و سلجوقی تا به امروز می باشد. سرانجام نتایج پژوهش نشان دادکه در واقع جهان تجربی انسان ها، واجد دو کانون همزمان کالبد فضای اطراف و ذهنیات انسان است. بنابراین می توان بیاننمود که معیارهای پدیدارشناسی مساجد جامع گوهرشاد و اردستان با توجه به مسئله سنت و فرهنگ وعوامل مادی در اینمساجد ظهور نموده اند ضمن آنکه از میان این معیارها، معیار نور ورنگ در بهبود کیفیت مادی این مساجد نقش ارزنده ای راایفا کرده اند. به طور کلی معماران دوره تیموری کلیه این اصول مطرح شده را مد نظر قرار دادند، حال آنکه معماران دورهسلجوقی برخی از این معیارها همچون جهان شمولی و فردیت را مد نظر قرار ندادند.

کلیدواژه ها:

پدیدارشناسی ، هورسل ، معماری مساجد ، مسجد گوهرشاد ، مسجد اردستان