بررسی اجرای خشخاشی در گنبد های دو پوسته گسسته

یکی از مهمترین تکنیک ها در معماری ایرانی مریوط به پوشش ها به ویژه گنبدها می باشد. سقف های گنبدی یکی از عناصر معماریسنتی است که به عنوان پدیده ای ساختاری و اقلیمی در معماری ایران بکار میرفته است. پوشش گنبد در ایران به عنوان عنصر سازهای در بنا، از لحاظ شکل و نحوه اجرا ، همواره ویژگی اجرائی و فرهنگی خاص خود را دنبال کرده است. گنبد ها یکی از مهم ترینبخش های سازه ای طی سالیان گذسته تا به امروز در معماری سنتی ایران هستند و تاثیر به سزایی در چگونگی شکل گیری و فرمساختمان ها را دارد. گنبد ها برا ساس شکل و سازه دارای انواع گوناگونی می باشند در این پژوهش به یکی از انوع این گنبد ها میپردازیم . رایج ترین نوع گنبد در ایران و پوشش اصلی سقف اکثر مساجد و بناهای با اهمیت، به صورت دو پوسته یعنی دو گنبد بر رویهم اجرا شده است. در گنبدهای دو پوسته، پوسته زیرین معمولا باربر و پوسته رویی جهت نماسازی و همچنین مقابله با عوامل اقلیمیاست در این پژوهش به نحوه شکل گیری گند دو پوسته گسسته و انواع مختف این گنبد ها در چگونگی ساخت آن ها به لحاظ سازه ،شکل ساختار آن و چگونگی کاربرد خشخاشی ها در گنبد های دو پوسته گسسته مورد مطالعه قرار گرفته است . در ادامه به بررسیچند نمونه موردی و کاربرد خشاخاشی ها در گنبد ها ی دو پوسته گسسته ، معرفی تعدادی بنا که دارای خشخاشی در درون گنبدخانه خود می باشند معرفی گردیده است. در ادامه به تحلیل نمونه موردی گنبد ها درب امام اصفهان و سازه ی آن و نیروهای وارده بهگنبد و خشخاشی های موجود در آن تاثیر خشخاشی ها به لحاظ سازه ای مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله سعی بر آن استکه ویژگی گنبد دو پوسته گسسته در جهت شناخت یکی از تکنینک های معماری سنتی ایران ، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی و با استناد به تحقیقات انجام شده از طریق مطاعات کتابخانه ای می باشد. در آخر تحلیلها نشان می دهد که پوشش گنبدی می تواند از نظر ساخت در یک منظر شهری، یک رویکرد اقلیمی، سازه ای مقاوم در برابر نیروهایفشاری و رانشی و... به صورت الگو و دستور العمل کلی مورد بهره برداری قرار گیرد

کلیدواژه ها:

گنبد ، گنبد دو پوسته گسسته ، خشخاشی