نگاهی اجمالی به بافت قدیم شهر سقز

شهر سقز در استان کردستان در ۱۹۸ کیلومتری شمال غربی سنندج قرار دارد. این شهر همانند سایر شهرهای ایران دارای ساختارهای اصلی شهری از جمله مسجد جامع، دارالحکومه، بازار و کاروانسراهای فعال در نزدیک بازار بوده است. هسته اصلی شهر در مدت زمان طولانی به دلیل موقعیت طبیعی شهر که از سه طرف به وسیله رودخانه محصور بوده گسترش چندانی نداشته است. بنابراین در آغاز شکل گیری و تحولات بعدی، عوامل طبیعی مانع از توسعه شهر شده است. این تحقیق با هدف بررسی بافت اصلی شهر از زمان شکل گیری تا پایان دوره پهلوی اول به جایابی ساختارهای تشکیل دهنده آن پرداخته است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از متون تاریخی، نقشه های قدیمی و مطالعه بقایای برجای مانده از بافت قدیمی شهر که بر بنیاد بررسی های میدانی و اسناد کتابخانه ای انجام یافته به معرفی ساختار کالبدی - فضایی شهر سقز می پردازد. نتایج نشان می دهد که شهر سقز در مسیر بخشی از راه ارتباطی شمال غرب و جنوب غرب و شرق به غرب استان کردستان ایجاد شده و موقعیت آن مناسب ایجاد شهری با ساختار برج و بارو بوده است. بازار به عنوانمهم ترین ساختار اقتصادی شهر در منطقه پیرامونی مورد توجه و بر سر راه های ارتباطی بوده است. مسجد جامع و مسجد دومناره، کهندژ و نارین قلعه نیز از ساختارهای اصلی شهر سقز محسوب می شدند که محله ها در پیرامون آنها شکل گرفته است.

کلیدواژه ها:

شهر سقز ، بافت تاریخی ، بافت قدیم ، دارالحکومه ، مسجد دومناره ، استان کردستان.