سنجش نابرابری منطقه ای در برخورداری از شاخص های اشتغال در سکونتگاه های روستایی ایران (مطالعه موردی: استان کردستان)

برخورداری متوازن مناطق مختلف یک کشور از شاخص های توسعه، یکی از مهم ترین ارکان توسعه پایدار روستایی است که توجه ویژه سیاست گذاران و برنامه ریزان امر توسعه را به خود معطوف ساخته است. یکی از مهم ترین ارکان توسعه در سطوح مختلف فضایی، تعادل و برابری میان مناطق مختلف به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال است که عدم تعادل و نابرابری منطقه ای در این باره پیامدهای منفی متعددی از جمله بیکاری، فقر، مهاجرت، احساس محرومیت نسبی، کاهش حس اعتماد و ... را برای جامعه روستایی به همراه دارد. هدف اصلی از انجام این پژوهش سنجش نابرابری منطقه ای میان شهرستان های استان کردستان به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از منظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی محسوب می شود که داده های آن از آخرین داده ها و اطلاعات مرکز آمار ایران استخراج شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از مدل تصمیم گیری چند معیاره (مدل تاپسیس) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد در میان ۱۰ شهرستان استان کردستان به لحاظ برخورداری از شاخص های اشتغال، سه شهرستان دیواندره، بانه و مریوان به ترتیب با ضریب اولویت ۰/۶۴۱، ۰/۶۱۲ و ۰/۵۸۵، برخوردارترین شهرستان های استان و سه شهرستان کامیاران، دهگلان و قروه به ترتیب با ضریب اولویت ۰/۱۹۱، ۳۸۹/ ۰ و ۰/۴۲۲، ضعیف ترین شهرستان های استان کردستان به لحاظ شاخص های اشتغال روستایی هستند. همچنین نتایج پژوهش نشانگر شکاف و نابرابری میان شهرستان های استان کردستان به لحاظ بهره مندی از شاخص های مذکور است؛ به گونه ای که ضریب اولویت برخوردارترین شهرستان، بیش از ۳ برابر محروم ترین شهرستان بوده است. با توجه به نتایج حاصل شده و در راستای کاهش شکاف منطقه ای و ایجاد تعادل فضایی در میان شهرستان های استان کردستان، راهکارهای مکانی زمانی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، عدالت فضایی ، توسعه روستایی ، شاخص های اشتغال ، کردستان.