بررسی محوطه های دوره گودین VII کردستان، ارتباطات و درهم تنیدگی فرهنگی شرق زاگرس مرکزی با کردستان در آغاز دوره مس و سنگ جدید

از جمله سنت های سفالی شاخص در مراحل آغازین دوره مس و سنگ جدید غرب ایران، سنت موسوم به گودین VII است. هر چند که مطالعات زیادی تا به حال در مورد این دوره در غرب ایران صورت پذیرفته است، اما هنوز پرسش های و ابهاماتی در این زمینه وجود دارد. از جمله این ابهامات تعیین دقیق قلمرو این فرهنگ و اشتراکات و تمایزات آن با مناطق مجاور است. اگر چه محدوده اصلی این فرهنگ مناطق شرق زاگرس مرکزی فرض گردیده، اما بررسی محوطه های گودین VII مناطق شمال و شمال شرق زاگرس مرکزی در این نوشتار نشان می دهد که دامنه پراکنش آن مناطق وسیع تری را ورای شرق زاگرس مرکزی در بر می گیرد که از جمله مناطقی که در محدوده سنت گودین VII قرار می گیرد کردستان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی دامنه پراکنش فرهنگ گودین VII در منطقه کردستان و بر شمردن ویژگی های فرهنگی این آثار و مقایسه آن با محوطه های شرق زاگرس مرکزی، به بررسی تعدادی از محوطه های این دوره در استان کردستان می پردازد. بررسی محوطه های دوره آغاز مس و سنگ جدید مناطق شمال و شمال شرق زاگرس مرکزی در این نوشتار نشان می دهد که کردستان در اوایل دوران مس و و سنگ جدید از نظر فرهنگی کاملا با مناطق شرق زاگرس مرکزی در هم تنیده است و با این قسمت ها یک محدوده فرهنگی را تشکیل می دهند. هر چند که تا به حال مطالعاتی به صورت جداگانه در مورد محوطه های دوران مس و سنگ کردستان صورت گرفته است، اما مقاله حاضر از جمله اولین تحقیقاتی است که به طور ویژه به آثار یک دوره فرهنگی خاص (گودین VII) در کردستان اختصاص یافته و ویژگی های این فرهنگ را در کردستان مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

گودین VII ، مس و سنگ جدید ، کردستان ، تپه قشلاق.