ارتباط بین قلدری سایبری و افسردگی: بررسی نقش میانجی اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی

با توجه به رواج روزافزون اینترنت و شبکه های مجازی در زندگی مردم و برخی اثرات منفی ناشی از آن ها، این پژوهش با هدف بررسی رابطه قلدری سایبری و افسردگی همراه با نقش میانجی اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان فومن در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بودند که تعداد ۲۰۰ نفر از آن ها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تجربه قلدری-قربانی سایبری (CBVEQ؛ آنتیادو و همکاران، ۲۰۱۶)، سیاهه افسردگی بک-دو (BDI-II؛ بک و همکاران، ۱۹۹۶)، پرسشنامه اضطراب اجتماعی (SAQ؛ جرابک، ۱۹۹۶) و سیاهه ۵ عاملی نئو (NEO-FFI؛ کاستا و مک کری، ۱۹۸۹) استفاده شد. تجریه وتحلیل داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و روش معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS-۲۷ و AMOS-۲۴ انجام شد. یافته های به دست آمده نشان داد که بین قلدری سایبری با افسردگی، اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (۰۱/۰ > p). همچنین قلدری سایبری بر افسردگی، اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی اثر مثبت و مستقیم داشت (۰۵/۰ > p). اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی نیز اثر مثبت و مستقیم بر افسردگی داشتند (۰۵/۰ > p). علاوه براین، قلدری سایبری بر افسردگی با نقش میانجی اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی اثر غیرمستقیم داشت (۰۵/۰ > p). مطابق با یافته های پژوهش این نتیجه گرفته می شود که قلدری سایبری در ایجاد افسردگی نقش داشته و اضطراب اجتماعی و روان رنجورخویی در این رابطه نقش میانجی دارند. لذا در عصر حاضر که استفاده از شبکه های اجتماعی بیشتر ساعت زندگی مردم را به خود اختصاص داده است باید به نقش قلدری سایبری در بروز پیامدهای منفی از قبیل افسردگی توجه ویژه کرد.

کلیدواژه ها:

اضطراب اجتماعی ، افسردگی ، روان رنجورخویی ، قلدری سایبری