بررسی و تطبیق درونمایه های داستانی بهرام و گلندام امین الدین صافی و بیت(منظومه ملحون) عامیانه کردی

داستان بهرام و گلندام از آن دسته داستان هایی است که روایت های گوناگونی دارد؛ در این میان روایتی که امین الدین صافی، شاعر کلاسیک قرن نهم، در ۳۰۴۹ بیت سروده است و روایتی دیگر که از ادب عامیانه کردی به شیوه بیت خوانی سینه به سینه نقل شده است؛ دو نوع ادبی در دو زبان(فارسی و کردی) و با درونمایه های متنوع از حیث داستان سرایی موضوع کار پژوهش قرار گرفته است. منشا این داستان مانند بسیاری از داستان های کهن هنوز به خوبی معلوم نیست. در قرن نهم هجری، نظیره گویی از خمسه نظامی به اوج خود رسید و یکی از علل رونق بازار داستان سرایان، علاقه حکام محلی و فرمانروایان به شنیدن داستان های غنایی، حماسی، افسانه ها و... در اوقات فراغت بود. همین امر باعث می شد شعرا با بهره گیری از اسامی شخصیت های داستان ها ی کهن با پردازش و خلاقیتی نو، داستانی دیگر با سلیقه خویش و بعضا با ساختاری ضعیف، بی هیچ منشا خاصی، صرفا جهت رفع تکلیف و پرکردن اوقات فراغت حکام و اربابان بسرایند؛ مانند داستان امیرارسلان که ترکیبی از فضای داستان های هزار و یک شب، شاهنامه و دیو و... را در ذهن شنونده تداعی می کند. درونمایه های گوناگون به علت وجود راویان و روایت های متفاوت یا متشابه به وجود می آید. در این مقاله با بررسی و مقایسه درونمایه در داستان بهرام و گلندام، فکر اصلی یا همان مضمون و در نهایت پیام داستان و دیدگاه نویسنده نسبت به موضوع داستان روشن می شود. چگونگی درونمایه ها در دو روایت فارسی و کردی، میدان را برای مقایسه و بررسی تاثیر و تاثر دو روایت مورد بحث فراخ می کند و دریچه ای نو در شناخت سختگی و پرداختگی یا ضعف داستان می گشاید. روش میدانی و کتابخانه ای مبتنی بر تحلیل محتوا، ساختار پژوهش حاضر را تشکیل داده است.

کلیدواژه ها:

درونمایه