جایگاه و نقش علامه طباطبایی ره در ساخت تمدن نوین اسلامی

در این مقاله ابتدا با تکیه بر مبانی و منظومه اندیشه علامه طباطبایی به تشریح مختصر معنای حیات تمدنی پرداخته شده است و طبق آن حیات تمدنی نوعی خاص از حیات اجتماعی معرفی شده است که دارای دو شاخصه اساسی است نخست اینکه حیاتی ذوابعاد است و در آن تمامی ابعاد وجودی انسان اعم از علم و هنر و صنعت و اقتصاد و معنویت و ... ظهور تام اجتماعی یافته است و ثانیا نوعی وحدت معنا و شخصیت واحد بر تمامی این ابعاد متعدد اجتماعی حاکم است. پس از تشریح معنای حیات تمدنی تلاش شده تا نسبت شخصیت علامه طباطبایی ره با حیات تمدنی و مقدمه سازی جهاد علمی ایشان برای تحقق چنین حیات اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی نشان داده شده است دو ملاک تعریف تمدن در شخصیت و رویکرد علمی علامه به گونه ای شاخص و بسیار قابل توجه وجود دارد و بر این اساس می توان ایشان را پشتوانه معرفتی تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر دانست. به بیان دیگر علامه و آثار علمی ایشان مصداق بارز انسانی ذوابعاد ولی تک شخصیتی است یعنی با وجود فعلیت ابعاد مختلف انسانی در شخصیت و آثار علامه، حقیقت توحید تمام وجود ایشان را یکدست و تک شخصیتی کرده است و این در آثار و شاگرد پروری ایشان کاملا مشهود است و این ویژگی می تواند پشتوانه اصلی تمدن نوین اسلامی در عرصه معرفتی و نظری باشد. ابعاد مختلف حقیقت مذکور در سیره فلسفی، تفسیری و عرفانی علامه به اختصار در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

علامه طباطبایی ، تمدن نوین اسلامی ، عقلانیت ، حیات تمدنی