شکل گیری جوامع بشری براساس اصل استخدام و حل تعارضات آن از دیدگاه علامه طباطبائی

کیفیت تشکیل جوامع مدنی و برقراری نظم و عدالت، موضوعی است که از دیرباز مورد توجه فلاسفه قرار گرفته است. در این راستا حل تعارضات و تزاحمات برخاسته از خصلت استخدام گری بشر و طبع منفعت جوی وی امری بسیار مهم می باشد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و از طریق رجوع به آثار علامه و شارحان ایشان با هدف بررسی اصل فلسفی استخدام و تاثیر آن در کیفیت پیدایش جوامع و حل تعارضات حاصل از آن صورت پذیرفته است. طبق یافته های پژوهش، علامه انسان را طبیعتا استخدام گر و فطرتا مدنی می داند. بدین معنا که انسان با توجه به بعد طبیعی و جسمانی خویش درپی منفعت طلبی از همه موجودات حتی همنوعان خویش می باشد؛ گرچه با نظر به ساحت فطری، انسان موجودی عدالت پذیر و ظلم ستیز است، لکن تا زمانی که صرفا به جنبه مادی و طبیعی خویش نظر داشته باشد موجبات اختلاف و دشمنی را برای خود و دیگران فراهم می کند. از دیدگاه علامه خداوند با ارسال پیامبران فطرت خفته انسان ها را بیدار ساخته و طبع استخدام گر آنها را به تعادل می رساند. بنابراین آنچه به عنوان دین در اختیار بشر قرار می گیرد، قابلیت برطرف نمودن اختلافات بشری را داشته و زمینه سعادت دنیوی و اخروی انسان را فراهم می نماید.

کلیدواژه ها:

اصل استخدام ، پیدایش جوامع ، زندگی جمعی ، تعارضات جامعه ، دین ، علامه طباطبائی