توصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش دزفولی بر پایه چارچوب نظریه بهینگی

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسه آن ها با فارسی معیار در چارچوب نظریه بهینگی است که در واج شناسی نظریه ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و در گردآوری نمونه ها و داده ها از روش میدانی استفاده شده است. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمه عادی گویشوران شرکت کننده با میانگین سنی سی تا پنجاه وپنج سال، ضبط و سپس داده ها آوانویسی و دسته بندی شده است. از فعال ترین فرایندهای موجود در این گویش، فرایند هماهنگی واکه ای، ناهمگونی و حذف، مورد مطالعه قرارگرفته است. در چارچوب اصول واج شناسی بهینگی، در قالب تعارض ها، محدودیت های نشان داری، به کشف روابط موجود بین آن ها پرداخته و به ترتیب در بهینه شدن و تعیین سلسله مراتب محدودیت های موجود در این گویش مشخص شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که، حداکثر محدودیت های نشان داری به صورت بهینه در گویش دزفولی دیده می شود و در مقایسه با فارسی معیار، محدودیت های پایایی در سلسه مراتب محدودیت ها بر بقیه نمونه ها تسلط دارند. در این گویش فرایندهای حذف و همگونی دارای بیشترین بسامد است.

کلیدواژه ها:

نظریه بهینگی