رتبه بندی مهم ترین عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم پایدار با تاکید بر توان اکولوژیکی (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری انزلی)

گردشگری یک بخش کلیدی اقتصادی در سرتاسر جهان است که اهرم بزرگی را برای توسعه اقتصادی محلی ایجاد می کند، اما هم زمان فشارهای زیست محیطی قابل توجهی را نیز بر منابع طبیعی محلی وارد می سازد. در این میان، اکوتوریسم (گردشگری طبیعت محور) می تواند جایگزین مناسبی برای گردشگری سنتی برای به حداقل رساندن تاثیرات بر اکوسیستم باشد. از طرف دیگر مفهوم ظرفیت یا توان زاییده دانش اکولوژیکی است و بر این اصل استوار است که همواره یک محدودیتی در رشد جمعیت های زیستی وجود دارد. بنابراین توسعه اکوتوریسم پایدار نیازمند توجه ویژه به توان اکولوژیکی مناطق و شناسایی معیارها، برنامه ریزی دقیق و در نهایت ابزارهای نظارتی می باشد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که مهم ترین معیارهای پایداری اکوتوریسم با تاکید بر توان اکولوژی با توجه به درجه اهمیتشان کدامند؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا با استفاده از فراتحلیل منابع در دسترس، مهم ترین معیارها و شاخص های تحقیق استخراج شده و سپس با روش دلفی فازی اولویت بندی می شوند. نتایج این رتبه بندی نشان می دهد که معیارمحیطی با وزن ۰.۰۱۴۹۹۸۰۰ در رتبه اول، معیار اقتصادی و حاکمیتی- مدیریتی (نهادی) همزمان با وزن ۰.۰۱۴۸۷۰۰۲ در رتبه دوم و معیار اجتماعی- فرهنگی با وزن ۰.۰۱۳۹۸۰۰۳ در رتبه سوم و در نهایت معیار فناوری با وزن ۰.۰۱۳۴۸۲۰۰۲ در رتبه چهارم اولویت بندی معیارها قرار گرفته اند. همچنین ۱۰ مورد از مهم ترین شاخص های پایداری اکوتوریسم با تاکید بر توان اکولوژی در منطقه آزاد تجاری انزلی عبارتند از: شرایط آب و هوایی، توان اقتصادی، مناظر طبیعی، پتانسیل های طبیعی، تامین پایدار آب، رشد اقتصادی، کیفیت محیطی، گردشگری سبز، ظرفیت گردشگری و ایمنی (بحران های محیطی و انسانی).

کلیدواژه ها:

توسعه ، اکوتوریسم ، پایداری ، توان اکولوژیکی ، منطقه آزاد تجاری انزلی